Dermatologia w praktyce klinicznej

Zespół Sweeta – co wiemy o tej chorobie

lek. Anna Czaplicka
dr n. med. Elżbieta Szymańska
prof. dr hab. n. med. Irena Walecka

Klinika Dermatologii CMKP/PIM MSWiA w Warszawie

Adres do korespondencji:

lek. Anna Czaplicka

Klinika Dermatologii CMKP/PIM MSWiA w Warszawie

ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa

e-mail: an.czaplicka@gmail.com

  • Obraz kliniczny ostrej gorączkowej dermatozy neutrofilowej
  • Badania diagnostyczne i różnicowanie
  • Aktualne metody leczenia

Zespół Sweeta, inaczej ostra gorączkowa dermatoza neutrofilowa, to rzadko występująca choroba zapalna charakteryzująca się nagłym powstawaniem rumieniowych, bolesnych grudek, blaszek lub guzków w obrębie skóry kończyn górnych, tułowia, głowy. Zmianom skórnym towarzyszą często gorączka oraz podwyższone wartości wskaźników zapalnych (w tym leukocytoza). Zespół Sweeta może być związany z infekcją, procesem nowotworowym, ciążą lub ekspozycją na leki i najczęściej dotyczy kobiet w średnim wieku. Lekiem pierwszego rzutu w terapii tego schorzenia są miejscowo i ogólnie stosowane glikokortykosteroidy.

Pierwsze przypadki wystąpienia ostro zapalnych zmian rumieniowych wraz z towarzyszącą gorączką i leukocytozą u kobiet z wywiadem infekcji układu oddechowego lub pokarmowego przedstawił w 1964 r. dr Robert Sweet. Chociaż większość przypadków zespołu Sweeta ma charakter idiopatyczny, w literaturze opisywane są także specyficzne przyczyny mogące prowadzić do rozwoju tej dermatozy, co przełożyło się na wyróżnienie trzech podtypów schorzenia w zależności od etiologii:

  1. Klasycznego (idiopatycznego) zespołu Sweeta.
  2. Zespołu Sweeta związanego z chorobami nowotworowymi.
  3. Zespołu Sweeta indukowanego lekami (tab. 1)1.

Etiologia

Z uwagi na fakt, że zespół Sweeta jest rzadką jednostką chorobową, dokładna częstość jego występowania w populacji nie została określona; dane na ten temat opierają się jedynie na przeglądach retrospektywnych. Postać klasyczną i indukowaną lekami znacznie częściej stwierdza się u kobiet (w przypadku postaci klasycznej 80% chorych jest płci żeńskiej)2. Zależność ta nie dotyczy jednak zmian rozwijających się w przebiegu chorób nowotworowych.

Najczęściej zmiany w przebiegu zespołu Sweeta obserwuje się u osób w wieku 30-60 lat. Bardzo rzadko stwierdza się je w populacji pediatrycznej. Chociaż do tej pory uważano, że zespół Sweeta nie wykazuje predylekcji rasowej, to jeden z jego wariantów występujący wraz z objawami neurologicznymi jest najczęściej obserwowany u Japończyków3.

Patogeneza

Patogeneza zespołu Sweeta jest złożona i wieloczynnikowa, a mechanizmy jego rozwoju różnią się w zależności od podtypu. Co więcej, nawet w zakresie jednej odmiany wydają się one różne (np. w zależności od leku wywołującego chorobę w podtypie indukowanym lekami).

Wśród teorii wyjaśniających powstawanie zmian obserwowanych w przebiegu zespołu Sweeta wymienia się: deregulację wytwarzania cytokin, reakcje nadwrażliwości oraz podatność genetyczną. Reakcja immunizacyjna na antygeny bakteryjne, wirusowe lub nowo...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Obraz kliniczny

Zmiany skórne najczęściej obserwowane w przebiegu zespołu Sweeta (ryc. 1-4) mają postać zapalnych, tkliwych grudek, guzków, blaszek o gładkiej powierzchni i rumieniowej podstawie. Wielkość [...]

Diagnostyka

Rozpoznanie zespołu Sweeta opiera się na szczegółowo zebranym wywiadzie wraz z badaniem przedmiotowym uzupełnionym o badania dodatkowe oraz wykluczeniu innych dermatoz, mogących wykazywać [...]

Obraz histopatologiczny

Biopsja skóry powinna być wykonywana zawsze, gdy jest to możliwe, z uwagi na charakterystyczną konstelację cech obserwowaną w obrazie histopatologicznym zespołu Sweeta. W przypadku [...]

Diagnostyka różnicowa

Mimo sprecyzowanych kryteriów diagnostycznych diagnostyka różnicowa zespołu Sweeta jest szeroka i postawienie ostatecznego rozpoznania może być utrudnione, szczególnie w przypadkach o nietypowym obrazie klinicznym [...]

Leczenie

Ponieważ zespół Sweeta jest rzadko występującą dermatozą, a doświadczenia dotyczące jego leczenia pochodzą z opisów serii przypadków oraz indywidualnych doniesień klinicystów, to mimo [...]

Podsumowanie

Od czasu opisania pierwszych przypadków zespołu Sweeta wiedza na temat tej jednostki chorobowej, w tym jej etiopatogenezy, znacząco wzrosła. Poza klasyczną manifestacją [...]

Do góry