BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Bolesne miesiączkowanie u dziewcząt i młodych kobiet
lek. Agnieszka Białka1
Klaudia Wiewióra1
lek. Ewa Kała2
lek. Maria Kmieć2
prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta1
prof. nadzw. dr hab. n. med. Rafał Stojko1
dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop1
Bolesne miesiączkowanie stwierdza się u 30-70% nastolatek i młodych kobiet. Dysmenorrhea pierwotna stanowi aż 90% wszystkich przypadków. Pojawia się najczęściej u 14-15-latek, w ciągu 1-3 lat po pierwszej miesiączce. Dolegliwości bólowe lokalizują się głównie w okolicy podbrzusza. Podstawą diagnostyki jest dokładny wywiad lekarski i badanie przedmiotowe. Podczas wyboru leków powinno się uwzględnić wiek pacjentki, objawy i ich nasilenie oraz przyczynę dolegliwości.
Wprowadzenie
Bolesne miesiączkowanie rozpoznaje się u 30-70%, a według niektórych badań nawet u 93% nastolatek i młodych kobiet. Średnio u 15% dziewcząt występuje znaczne nasilenie objawów. Badania sugerują, że silny ból menstruacyjny wiąże się z absencjami w szkole lub pracy oraz ograniczeniem innych codziennych czynności. 30-50% kobiet z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem co najmniej raz na cykl opuszcza dzień w pracy lub w szkole.1,2
Dysmenorrhea pierwotna stanowi aż 90% wszystkich przypadków, a wtórna – pozostałe 10%. Pierwotne bolesne miesiączkowanie pojawia się najczęściej u nastolatek w wieku 14-15 lat, od 1 do 3 lat po menarche. Dolegliwości bólowe, które lokalizują się przede wszystkim w okolicy podbrzusza, mogą się rozpocząć 1-2 dni przed początkiem krwawienia miesiączkowego i utrzymywać przez kolejne 2-4 dni, zazwyczaj jednak zaczynają się w ciągu 1-4 godzin od początku krwawienia miesiączkowego i utrzymują przez 24-48 godzin.1,2
Tylko 6% nastolatek zgłasza się po profesjonalne porady medyczne w związku z leczeniem bolesnego miesiączkowania, podczas gdy 70% z nich praktykuje samodzielne leczenie. Niestety, niektóre dziewczynki nawet nadużywają leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty, po to by szybko uśmierzyć ból. Utrzymywanie się bolesnego miesiączkowania mimo stosowania doustnych tabletek antykoncepcyjnych (OCs – oral contraceptives) i/lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) jest silnym wskaźnikiem organicznej choroby miednicy i tym samym pozwala rozpoznać wtórne bolesne miesiączkowanie.1,2
Klasyfikacja bolesnego miesiączkowania
Ze względu na nasilenie objawów bólowych wyróżnia się 3 typy dysmenorrhea:
- postać lekką – dolegliwości bólowe pojawiają się tylko w pierwszym dniu krwawienia miesiączkowego; nie występują żadne dodatkowe objawy, a codzienne funkcjonowanie nie jest zaburzone
- postać umiarkowaną – pojawiają się 2-3-dniowe bóle, którym towarzyszą inne objawy (nudności, wymioty, bóle głowy), w nieznacznym stopniu ograniczające codzienne funkcjonowanie
- postać ciężką – dolegliwości bólowe mogą się pojawić już przed pierwszym dniem cyklu i trwać nawet do tygodnia; towarzyszą im liczne inne zaburzenia, które w znacznym stopniu upośledzają codzienną aktywność.1,3