Leczenie operacyjne wysiłkowego nietrzymania moczu – update 2021

dr hab. n. med. Grzegorz Surkont
dr n. med. Edyta Wlaźlak
Zofia Rozpendowska

Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologicznej, I Katedra Ginekologii i Położnictwa, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Grzegorz Surkont

Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologicznej,

I Katedra Ginekologii i Położnictwa,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Wileńska 37, 94-029 Łódź

e-mail: surkontg@gmail.com

  • Propozycja algorytmu postępowania u kobiet z wysiłkowym nietrzymaniem moczu
  • Dobór optymalnej metody leczenia – kwalifikacja pacjentek do różnego rodzaju operacji na podstawie doświadczeń autorów
  • Przegląd obecnie stosowanych metod operacyjnych w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu


Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM) definiowane jest jako mimowolny wyciek moczu przy wysiłku, kaszlu czy kichaniu1,2. Życiowe ryzyko operacji kobiety z powodu WNM szacowane jest na około 14%. U każdej pacjentki należy rozważyć najpierw zastosowanie terapii zachowawczej. Leczenie nieoperacyjne powinno być indywidualnie zaplanowane, zależnie od przyczyn WNM oraz możliwości skutecznego stosowania przez chorą proponowanej terapii3-5.

Najczęściej wybierane metody terapii zachowawczej to:

  • leczenie chorób współistniejących oraz optymalizacja przyjmowanych leków
  • modyfikacja stylu życia
  • fizjoterapia
  • środki podpierające: pessary, tampony dopochwowe.

U pacjentek z nawracającymi infekcjami dróg moczowych istotne są skuteczne leczenie oraz profilaktyka4-7.

Profesjonalna fizjoterapia dna miednicy u kobiet z WNM wymaga wcześniejszej diagnostyki funkcjonalnej, na podstawie której fizjoterapeuta planuje odpowiednie do stanu klinicznego pacjentki postępowanie terapeutyczne. Głównym celem fizjoterapii jest udoskonalenie mechanizmu pracy mięśni dna miednicy w takim stopniu, aby dno miednicy zapewniało wystarczające wsparcie umożliwiające zapobieganie utracie moczu związanej ze zwiększonym ciśnieniem w jamie brzusznej8,9. W tym celu wykorzystuje się: terapię manualną, ćwiczenia mięśni dna miednicy pod kontrolą ultrasonografii lub elektromiografii, elektrostymulację. Indywidualizacja postępowania fizjoterapeutycznego i aktywny nadzór fizjoterapeuty zwiększają skuteczność fizjoterapii10. Czas jej trwania powinien wynosić minimum 3 miesiące5,11-13, zaleca się kontynuację leczenia do 6 miesięcy.

Częstym sposobem leczenia WNM jest pessaroterapia. Pacjentkom z WNM zwykle zalecane są silikonowe pessary: cewkowy oraz cewkowo-kołnierzowy (kołnierzowy), ze zgrubieniem na okolicę cewki moczowej. Efekt działania uzyskuje się, gdy zgrubienie pessara podpiera cewkę moczową i podtrzymuje okolicę połączenia pomiędzy pęcherzem a cewką moczową (podobnie do działania taśmy podcewkowej). Prawidłowe funkcjonowanie pessarów jest uwarunkowane wydolnością mięśni dna miednicy. U pacjentek, u których wyżej wymienione pessary są nieskuteczne, często możliwe jest zastosowanie pessara kostkowego. Jego górna krawędź powinna się znajdować pod cewką moczową, co daje podparcie i zapewnia trzymanie moczu. Odpowiednio dobrany pessar powinien być skuteczny w zakresie WNM, a jednocześnie nie może wypadać ani uciskać.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Operacje I rzutu

Jako operacje I rzutu zwykle wykonywane są zabiegi z użyciem taśmy podcewkowej (MUS – midurethral sling) i kolposuspensja sposobem Burcha. Sling [...]

Operacje II rzutu

Skuteczność MUS i operacji sposobem Burcha jest duża i utrzymuje się przez lata po zabiegu. Po zabiegu z użyciem MUS subiektywnie [...]

Operacje III rzutu

W indywidualnie wybranych sytuacjach możliwe jest zastosowanie sztucznego zwieracza cewki moczowej (AUS – artificial urinary sphincter) oraz urządzenia do kompresji z [...]

Operacje u pacjentek z zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniem moczu

U pacjentek z dolegliwościami uroginekologicznymi istotne znaczenie mają diagnostyka i leczenie POP. W wielu przypadkach w pierwszej kolejności należy wykonać operację [...]

Medycyna regeneracyjna

Obecnie trwają badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych podawanych do ściany cewki moczowej w celu poprawy struktury i funkcji zwieracza cewki moczowej17,65,66. [...]

Podsumowanie

Postępowanie operacyjne należy sugerować pacjentkom dopiero po wyczerpaniu możliwości leczenia zachowawczego. Czasami już podczas pierwszej wizyty chora wyraźnie prosi o zabieg. [...]

Do góry