Niedoczynność tarczycy u kobiet w ciąży i planujących ciążę – błahy czy poważny problem?

Niedoczynność tarczycy jest najczęściej występującą endokrynopatią, przez co relatywnie często występuje również u kobiet planujących ciążę i będących w ciąży. Niedobór hormonów tarczycy zaburza przebieg prawidłowego cyklu miesiączkowego, prowadząc do braku owulacji i niepłodności. Już od pierwszych tygodni ciąży hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju ogólnoustrojowego i intelektualnego płodu. Uważa się również, że dodatnie miano przeciwciał przeciwtarczycowych jest oznaką istniejących zaburzeń autoimmunologicznych mających negatywny wpływ na płodność i implantację zarodka. Wciąż jednak niedoczynność tarczycy u kobiet planujących ciążę i ciężarnych budzi wiele pytań, a nie na wszystkie z nich jak dotąd znaleziono odpowiedź.

Niedoczynność tarczycy

Najczęstszymi przyczynami niedoczynności są: niedobór jodu, autoimmunizacja, stan po operacji tarczycy, przyjmowanie niektórych leków. Jawna niedoczynność definiowana jest jako niedobór hormonów tarczycy połączony z podwyższonymi stężeniami hormonu tyreotropowego (TSH – thyroid-stimulating hormone) i objawami klinicznymi niedoczynności. Występuje u 0,2-4,5% kobiet w wieku rozrodczym oraz u 0,3-0,5% kobiet w ciąży. Kliniczne objawy niedoczynności tarczycy, takie jak: problemy ze spaniem, obniżony nastrój, sucha skóra, są podobne do tych, które mogą towarzyszyć ciąży, ale też – jak się ocenia – u blisko 70% kobiet przebieg niedoczynności może być asymptomatyczny. Czynnikami ryzyka niedoboru hormonów tarczycy u kobiet w wieku reprodukcyjnym są starszy wiek oraz obecność innych zaburzeń autoimmunologicznych.

Łagodne formy niedoczynności to subkliniczna niedoczynność tarczycy i izolowana hipotyroksynemia. Postać subkliniczna rozpoznawana jest w przypadku podwyższonych stężeń TSH przy prawidłowych stężeniach hormonów tarczycy. Częstość występowania tej formy niedoczynności u kobiet w wieku rozrodczym szacuje się na 5-7%, a w ciąży na 1,7-3,5%. Izolowana hipotyroksynemia rozpoznawana jest u 2-8,5% ciężarnych. Jako czynnik ryzyka wymienia się ciążę bliźniaczą. Obie te postaci niedoczynności budzą najwięcej kontrowersji i wątpliwości w odniesieniu do terapii.

Częstość występowania podwyższonego stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych skierowanych zarówno przeciwko peroksydazie tarczycowej (aTPO – anti-thyroid peroxidase), jak i przeciwko tyreoglobulinie (aTg – anti-thyroglobulin antibodies) wśród cięż...