Wytyczne

Nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży w świetle wytycznych NICE – aktualizacja 2023

lek., mgr zdr. publ. Jan W. Pęksa1,2

prof. dr hab. n. med. Danuta Czarnecka3

1Poradnia Kardiologiczna, Szpital SPZOZ MSWiA w Krakowie

2Specjalistyczna Praktyka Kardiologiczna Jan W. Pęksa w Krakowie

3Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum w Krakowie

Adres do korespondencji:

lek., mgr zdr. publ. Jan W. Pęksa

Specjalistyczna Praktyka Kardiologiczna Jan W. Pęksa

ul. Mikołaja Reja 9/B, 31-216 Kraków

e-mail: janwpeksa@gmail.com

  • Omówienie aktualizacji wytycznych NICE dotyczących diagnozowania i leczenia nadciśnienia tętniczego w czasie ciąży
  • Postępowanie u pacjentek z nadciśnieniem tętniczym, które planują zajść w ciążę, oraz u kobiet w ciąży powikłanej nadciśnieniem tętniczym
  • Porównanie brytyjskich rekomendacji z zaleceniami przyjętymi przez polskie towarzystwa medyczne – podobieństwa i różnice

Nadciśnienie tętnicze jest schorzeniem bardzo często występującym w populacji. Może dotyczyć pacjentów w każdym wieku, w tym kobiet w wieku rozrodczym oraz będących w ciąży. Według badań epidemiologicznych nadciśnienie tętnicze stwierdza się u 5-10% ciężarnych1-4.

W kwietniu 2023 roku ukazała się aktualizacja brytyjskich wytycznych National Institute for Health and Care Excellence (NICE) dotyczących diagnozowania i leczenia nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży, w tym:

  • przewlekłego nadciśnienia tętniczego (chronic hypertension)
  • nadciśnienia wywołanego ciążą (gestational hypertension)
  • stanu przedrzucawkowego (pre-eclampsia)
  • rzucawki (eclampsia).

W dokumencie zawarto również porady dla kobiet z nadciśnieniem tętniczym, które planują zajść w ciążę, oraz dla pacjentek, które przeszły ciążę powikłaną występowaniem nadciśnienia tętniczego5.

W niniejszej pracy dokonano przeglądu aktualnych zaleceń dotyczących postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w przypadku występowania zbyt wysokiego ciśnienia tętniczego (BP – blood pressure) w ciąży, bazując na aktualnych rekomendacjach NICE. Znajomość wytycznych NICE może być przydatna dla ginekologów, położników, hipertensjologów i kardiologów, a także dla lekarzy innych specjalności leczących pacjentki w wieku rozrodczym, w tym w ciąży.

Wytyczne NICE a rekomendacje PTNT, PTK i PTGiP

Główna część omawianych wytycznych NICE powstała w 2010 roku, a następnie została zaktualizowana w wielu obszarach w 2019 roku. W 2023 roku doszło do kolejnej, tym razem mniejszej aktualizacji obejmującej głównie stosowanie oznaczeń poziomu łożyskowego czynnika wzrostu (PlGF – placental growth factor) w celu rozpoznania stanu przedrzucawkowego u kobiet między 20 tygodniem a 36 tygodniem i 6 dniem ciąży. PlGF jest jednym z biologicznie aktywnych, proangiogennych czynników łożyskowych, oznaczanym z krwi5. W Polsce pojawiają się postulaty dotyczące włączenia oznaczenia PlGF jako jednego z rutynowych elementów diagnostycznych dla przewidywania wystąpienia stanu przedrzucawkowego6,7.

Wytyczne NICE są w warstwie merytorycznej podobne do rekomendacji opracowanych przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT), Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wytyczne NICE a rekomendacje PTNT, PTK i PTGiP

Główna część omawianych wytycznych NICE powstała w 2010 roku, a następnie została zaktualizowana w wielu obszarach w 2019 roku. W 2023 [...]

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży

Przyjęta w wytycznych NICE klasyfikacja nadciśnienia tętniczego jest taka sama jak w rekomendacjach PTNT, PTK i PTGiP. Nadciśnienie tętnicze oraz stany [...]

Stopnie nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży

Kryteria rozpoznania nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży są takie same jak w całej populacji. Granicą są więc stwierdzane w gabinecie [...]

Zmniejszenie ryzyka związanego z nadciśnieniem tętniczym w czasie ciąży

W celu zmniejszenia ryzyka związanego z nadciśnieniem tętniczym w czasie ciąży należy edukować pacjentki w aspekcie znajomości objawów stanu przedrzucawkowego. W [...]

Postępowanie w przewlekłym nadciśnieniu tętniczym w czasie ciąży

Eksperci NICE zalecają, aby kobietom z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym zaoferować konsultację hipertensjologiczną w celu omówienia korzyści i ryzyka, które wiążą się [...]

Postępowanie w nadciśnieniu tętniczym wywołanym ciążą

Eksperci NICE wyszczególniają listę sytuacji, które sprawiają, że kobiety z nadciśnieniem tętniczym wywołanym ciążą należy poddać bardzo uważnej obserwacji. Są to [...]

Postępowanie w przypadku stanu przedrzucawkowego

W wytycznych NICE podkreślono, że oceny kobiet ze stanem przedrzucawkowym powinni dokonywać pracownicy systemu ochrony zdrowia mający doświadczenie w zakresie leczenia [...]

Postępowanie u kobiet w ciężkim stanie przedrzucawkowym lub z rzucawką

Ciężarne z ciężkim stanem przedrzucawkowym lub rzucawką wymagają hospitalizacji. Jeśli u kobiety z ciężkim nadciśnieniem tętniczym lub ciężkim stanem przedrzucawkowym wystąpił [...]

Leczenie przeciwnadciśnieniowe w okresie poporodowym

Najważniejsze według NICE zalecenia oraz informacje, które powinny zostać udzielone pacjentkom z nadciśnieniem tętniczym w okresie poporodowym:

Podsumowanie

Nadciśnienie tętnicze dotyczy 5-10% ciężarnych. Kobiety w ciąży stanowią populację o innej charakterystyce niż pacjentki w wieku reprodukcyjnym niebędące w ciąży [...]
Do góry