Chirurgiczną rewaskularyzację tętnic wieńcowych (CABG – coronary artery bypass grafting) wprowadzono do praktyki klinicznej pod koniec lat 60., natomiast przezskórne interwencje wieńcowe (PCI – percutaneous coronary intervention) pod koniec lat 70. XX w. Początkowo PCI wykonywano tylko u chorych z prostymi, pojedynczymi zmianami miażdżycowymi w tętnicach wieńcowych, natomiast chorych ze zmianami złożonymi kierowano do leczenia operacyjnego. Ograniczenia w przeprowadzaniu PCI w pierwszym okresie, kiedy zabiegi wykonywano tylko przy użyciu cewników balonowych, były spowodowane niezadowalającymi wynikami bezpośrednimi oraz częstym nawrotem zwężenia. Postęp technologiczny (a szczególnie wprowadzenie stentów) spowodował, że PCI brano również pod uwagę u chorych ze złożonymi zmianami miażdżycowymi, kwalifikowanych wcześniej do CABG.

Wprowadzenie

Obecnie rewaskularyzacja tętnic wieńcowych przeprowadzana jest znacznie częściej metodą PCI niż CABG. W ostatnich latach największe kontrowersje budzi problem, jaką metodę rewaskularyzacji stosować w leczeniu chorych ze zwężeniem pnia lewej tętnicy wieńcowej (LTW) i chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową (CAD – coronary artery disease).

Strategię leczenia istotnego zwężenia pnia LTW i/lub wielonaczyniowej CAD opisano obszernie w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology) dotyczących rewaskularyzacji mięśnia sercowego.¹ Zalecenia te podsumowano w niniejszym opracowaniu. Ponadto poświęcono uwagę pewnym aspektom leczenia, których nie opisano szczegółowo w ostatnich wytycznych ESC dotyczących rewaskularyzacji wieńcowej. W wytycznych tych zwiększono klasę rekomendacji dla PCI w leczeniu chorych ze zwężeniem pnia LTW. CABG pozostaje jednak standardowym leczeniem wielonaczyniowej CAD oraz istotnego zwężenia pnia LTW u pacjentów z akceptowalnym ryzykiem chirurgicznym.

Zastosowanie wytycznych ESC w codziennej praktyce klinicznej jest bardzo zróżnicowane. Różnice dotyczą nie tylko innych regionów geograficznych, zdarzają się także w jednej metropolii. Wynika to z uwarunkowań kulturowych i organizacyjnych oraz lokalnego doświadczenia jednostek świadczących opiekę zdrowotną. Odzwierciedleniem tego jest dość duża rozpiętość odsetka PCI do CABG.² W zależności od regionu USA stosunek PCI do CABG waha się od 3,2-5,8.

Coraz większą rolę przypisuje się temu, by decyzje dotyczące strategii rewaskularyzacyjnej podejmował wielodyscyplinarny zespół specjalistów zajmujących się chorobami serca (heart team). Składa się on z kardiologa klinicznego, interwencyjnego oraz...