Wytyczne
Czujność pediatry może uratować życie młodego pacjenta
prof. dr hab. n. med. Jan Styczyński1
Opracowała: Ewa Biernacka
Choroby nowotworowe u dzieci należą do chorób rzadkich. Choroba uznawana jest za rzadką, jeśli występuje u mniej niż 1 na 2 tys. osób w populacji. Znanych jest prawie 7 tys. takich chorób, a lista nowych wciąż się poszerza.
Według światowych statystyk w ciągu pierwszych 18 lat życia nowotwór rozwija się u 1 dziecka na 600. W Polsce co roku diagnozuje się 1100-1200 dzieci z nowotworem, podczas gdy dorosłych pacjentów onkologicznych jest 120 razy więcej.
Na przykład w woj. bydgoskim choroby nowotworowe wykrywa się u ok. 50-60 dzieci rocznie. Może się zdarzyć, że pediatra przez wiele lat nie zetknie się z dzieckiem chorym na nowotwór. Na rozpoznawalność wpływa wiele czynników. Objawy bywają różnorodne i niespecyficzne, takie jak np. małopłytkowość, która pojawia się w obrazie wielu chorób. Ale to przede wszystkim rzadkość występowania ma wpływ na wczesną reakcję pediatrów.
Objawy, którym należy się przyjrzeć, znaczenie właściwego wywiadu i zlecenie badań diagnostycznych
Niektóre nowotwory są uznawane za typowo dziecięce, np. nerwiak płodowy (neuroblastoma) czy nerczak płodowy (nefroblastoma), ponieważ występują o wiele częściej u dzieci niż u dorosłych, dla których z kolei charakterystyczna jest np. ostra białaczka limfoblastyczna.
Wśród młodych pacjentów leczonych onkologicznie odnotowuje się wyższą wyleczalność niż u dorosłych. Jednak na powodzenie terapii ogromny wpływ mają te same czynniki: wczesne rozpoznanie i niski stopień zaawansowania choroby. Do najszybciej rozwijających się nowotworów u dzieci należy większość białaczek i chłoniaków.
Największy problem diagnostyczny, co należy podkreślić, stwarzają objawy – mało charakterystyczne i umiarkowanie nasilone. Najczęściej dotyczy to guzów rozwijających się w jamie brzusznej lub w obrębie klatki piersiowej, które w tych rejonach często są niewidoczne.