Grupa mięśni znajdująca się w dolnej części miednicy kostnej, nazywana potocznie mięśniami Kegla, pełni istotne funkcje w życiu każdego człowieka. Nie tylko umożliwia kontrolę dolnego odcinka układu moczowego oraz wydalniczego (funkcja zwieraczowa), ale również odpowiada za statykę narządów miednicy mniejszej, a także wpływa na jakość życia seksualnego. Stanowi też element mechanizmu stabilizacyjnego odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz miednicy. Nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń związanych z aktywnością fizyczną − czy to rekreacyjnie, czy wyczynowo − może doprowadzić do różnych dysfunkcji, m.in. do wysiłkowego nietrzymania moczu lub dolegliwości bólowych w obrębie miednicy.

Mięśnie dna miednicy – krótka charakterystyka

Prawidłowa, anatomiczna nazwa mięśni krocza to mięśnie dna miednicy. Istnieją różnice anatomiczne w budowie dna miednicy kobiety i mężczyzny, które są czynnikami ryzyka dysfunkcji tej grupy mięśniowej − na niekorzyść kobiet. Dodatkowo w opisie stanu tej grupy mięśni warto wziąć pod uwagę przebyte ciąże, porody oraz zmiany hormonalne, np. w okresie klimakterium, które dodatkowo wpływają obciążająco na mięśnie dna miednicy kobiety. Nazwa „mięśnie dna miednicy” wskazuje na ich położenie, zamykają one bowiem miednicę od dołu, przyczepiając się do guzów kulszowych, spojenia łonowego oraz kości guzicznej. Przejście do postawy wyprostowanej w procesie ewolucji znacznie obciążyło tę grupę mięśni i wpłynęło na ich funkcjonowanie (u czworonożnych odpowiadają głównie za ruchy ogonem). Pozycja stojąca wymusiła stałą pracę mięśni dna miednicy, stąd większość ich włókien stanowią włókna wolnokurczliwe (ok. 70%). Stałe napięcie tych mięśni w spoczynku u kobiet, które jest mierzone za pomocą elektromiografii, powinno wynosić ok. 1,5 µV (wg doniesień naukowych). W rzeczywistości najczęściej osiąga ok. 4 µV (doświadczenie z gabinetu). Do zwiększonego napięcia dochodzi w czasie wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej (np. w trakcie kaszlu/kichania, skoków, biegu, zmiany pozycji, podniesienia ciężaru), po czym mięśnie powinny wrócić do swojego spoczynkowego napięcia.

Ocena fizjoterapeutyczna mięśni dna miednicy u kobiet obejmuje: napięcie spoczynkowe, siłę skurczu, wytrzymałość, prawidłowy wzorzec napięcia, reaktywność, a także bardzo istotną możliwość relaksacji mięśni po skurczu. Podwyższony tonus oraz brak ...