Medycyna sportowa
Zespół trzaskającego biodra u osób podejmujących dodatkową aktywność fizyczną
Zespół trzaskającego biodra (SHS – snapping hip syndrome; coxa saltans) nazywany jest także biodrem trzaskającym lub biodrem tancerza. Jest to sytuacja, kiedy podczas ruchów w stawie biodrowym daje się wyczuć i usłyszeć charakterystyczne przeskakiwanie (trzask)1-3. Najczęściej ma to miejsce w trakcie ruchów zginania−prostowania. Może to być związane z zahaczeniem tkanek miękkich (najczęściej ścięgien mięśni) o wyniosłości kostne lub części kostno-chrzęstnych o siebie. Problem dotyczy 5-10% populacji1,4,5. Nie jest powiązany konkretnie z danym zawodem bądź aktywnością fizyczną, ale większe prawdopodobieństwo jego wystąpienia dotyczy osób uprawiających sport, w którym wykonuje się dużo ruchów rotacyjnych w stawie biodrowym. Najczęstszą przyczyną jest mechanizm przeciążeniowy przy nieprawidłowym wdrażaniu do sportu.
Zespół ten można zaliczyć do schorzeń przeciążeniowych, które są charakterystyczne dla niektórych dyscyplin sportowych. Zalicza się do nich piłkę nożną, hokej (i inne sporty kolizyjne/kontaktowe), lekkoatletykę (biegacze długodystansowi i sprinterzy), kolarstwo, sztuki walki, futbol amerykański, gimnastykę6-9. Na omawianą dolegliwość bardziej narażeni są sportowcy, którzy wykonują ruchy o skrajnych zakresach w stawie biodrowym, tacy jak biegacze, piłkarze, podnoszący ciężary1,10. Nie bez przyczyny SHS jest nazywany biodrem tancerza. Winston i wsp.11 stwierdzili, że ponad 90% tancerzy baletowych zgłasza uczucie trzasku, pęknięcia lub zwichnięcia podczas pewnych ruchów w stawie biodrowym. Według niektórych autorów SHS występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn1,6, jednak płeć nie jest statystycznie istotnym czynnikiem ryzyka. Być może kobiety są bardziej podatne na omawianą dysfunkcję ze względu na szerszą miednicę, bardziej zaznaczone krętarze, większy kąt antetorsji szyjki kości udowej oraz większą mobilność układu więzadłowego, a także większą predyspozycję do ruchów przywiedzenia i rotacji wewnętrznej.
SHS charakteryzuje się słyszalnym lub wyczuwalnym trzaskiem w okolicy biodra. Patologia ta przebiega często bezobjawowo. W nielicznych przypadkach trzask jest bolesny. Wyróżnia się trzy typy SHS:
- zewnątrzstawowy zewnętrzny (ESHS)
- zewnątrzstawowy wewnętrzny (ISHS)
- wewnątrzstawowy.
