Różne formy wspinaczki kojarzone są głównie z młodymi, pełnymi energii ludźmi i sportowcami. Cieszy się ona także coraz większą popularnością wśród osób starszych oraz pacjentów z deficytami i chorobami neurologicznymi. Okazuje się, że ta forma aktywności fizycznej przynosi wiele pozytywnych korzyści zdrowotnych, które są niezwykle cenne m.in. w kontekście pojawiających się zmian inwolucyjnych. Ruchy podczas wspinaczki wiążą się z kompleksowym zaangażowaniem mięśni całego organizmu, dlatego jest ona coraz częściej wykorzystywana jako środek prewencyjny i terapeutyczny.

Dlaczego warto się wspinać?

Popularność wspinaczki znacznie wzrosła na przestrzeni ostatnich lat. Jest to dyscyplina sportowa wymagająca odpowiedniego poziomu sprawności fizycznej i umiejętności technicznych¹. W jej obrębie wyróżniono trzy dyscypliny olimpijskie: wspinaczkę na ścianie z zabezpieczeniem linowym (na trudność − lead climbing), wspinaczkę na ścianie z zabezpieczeniem w postaci podłogowego materaca (bouldering) i osiąganie jak największej prędkości na wystandaryzowanej trasie w trybie 1 na 1 (na szybkość − speed climbing)². Zgodnie z teorią ewolucji wspinaczka jest najbardziej prymitywną formą ruchu człowieka. Jej wyjątkowość, silny rozwój systemu motywacyjnego i kontrola intensywności ruchu pozwalają uczestnikom doświadczać tego rodzaju wysiłku fizycznego w bezpiecznych warunkach oraz pokonać psychiczne ograniczenia poprzez „teorię samostanowienia”. Czynniki te sprawiły, że wspinaczka stała się niemal idealnym sportem terapeutycznym³.

Z dotychczasowych przesłanek z piśmiennictwa wynika, że wspinaczka przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Warto zaznaczyć, że ze względu na jej specyfikę uważa się, że składa się zarówno z pracy aerobowej i anaerobowej, jak i z tzw. problemów wspinaczkowych, przy czym w zależności od kąta nachylenia ściany udział frakcji tlenowej oraz beztlenowej może się różnić⁴. Przede wszystkim angażuje do pracy całe ciało, przyczyniając się tym samym do zwiększenia siły określonych grup mięśni tułowia, kończyn górnych i dolnych⁵. Wzrost siły jest szczególnie ważny dla osób starszych w walce z zachodzącymi zmianami inwolucyjnymi. Według badań seniorzy, którzy regularnie uprawiają wspinaczkę, zauważają znaczny wzrost siły mięśniowej w porównaniu z osobami prowadzącymi siedzący tryb życia⁶. Dodatkowo jej uprawianie powoduje wzrost masy kostnej i poprawia uwapnienie kości. Wniosek z tego taki, że stanowi ona środek prewencyjny złamań oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy wraz z wiekiem⁷. Wydaje się również, że jest świetnym narzędziem do walki z otyłością, również wśród dzieci⁸. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadkach zaawansowanej osteoporozy, skrajnej otyłości, niepełnego wygojenia złamań bądź w ostrych zespołach bólowych wspinaczka jest niewskazana⁶.