Medycyna sportowa

Przychodzi muzyk do lekarza, czyli jak skutecznie komunikować się z pacjentem, który jest artystą

dr Anna Katarzyna Cygańska, fizjoterapeuta, terapeutka terapii manualnej i medycyny ortopedycznej, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Artyści nie wiedzą, gdzie szukać skutecznej pomocy, choć wykonywany przez nich zawód jest pracą fizyczną i wiąże się z obciążeniem narządu ruchu, a także skutkuje problemami zdrowotnymi. Muzycy nie mają świadomości, jakie możliwości daje fizjoterapia w zapobieganiu i leczeniu bólu oraz innych problemów mięśniowo-szkieletowych

Na świecie od lat 80. XX w. rozwija się gałąź medycyny specjalizująca się w leczeniu i promowaniu zdrowia wśród artystów, tzw. medycyna performatywna (PAM − performing arts medicine)1. W związku z tym, że artysta to określenie bardzo szerokie, PAM obejmuje swoim zainteresowaniem zróżnicowaną grupę pacjentów: od muzyków, tancerzy, aktorów, śpiewaków po cyrkowców i kaskaderów. Specjaliści z całego świata oraz naukowcy zrzeszają się w ramach międzynarodowego stowarzyszenia medycyny performatywnej (PAMA − Performing Arts Medicine Association) oraz wielu innych mniejszych grup w krajach ojczystych, by skutecznie leczyć i promować zdrowie wśród artystów.

Powszechność występowania chorób i/lub dolegliwości mięśniowo-szkieletowych związanych z grą na instrumencie muzycznym (PRMD − playing-related musculoskeletal disorders) w grupie muzyków wynosi od 26% do 93%, w zależności od badań oraz od długości czasu, w jakim określa się wystąpienie dolegliwości (point prevalence, 12-month prevalence)2. Mimo alarmujących statystyk dotyczących problemów zdrowotnych w tej grupie zawodowej oraz podejmowanych działań, temat ten nadal pozostaje nieznany wielu lekarzom oraz fizjoterapeutom i wydaje się novum. Jest to zagadnienie również nowe dla artystów, niemających często ani wiedzy, ani świadomości, że mogą otrzymać wsparcie i pomoc w swoich dolegliwościach oraz problemach ze zdrowiem. Artyści nie wiedzą, gdzie szukać skutecznej pomocy. Niejednokrotnie pół żartem, pół serio dzielą się opowieściami o lekarzach pytających, czy nie da się np. trzymać instrumentu w drugiej ręce lub proponujących zmianę instrumentu, co jest bolesnym potwierdzeniem całkowitego braku zrozumienia specyfiki pracy artysty (w tym przypadku muzyka) przez lekarza oraz jego nieadekwatnego podejścia. Tymczasem zdecydowanie jest tu konieczne zarówno odpowiednie nastawienie wobec pacjenta muzyka, jak i wiedza nie z zakresu medycyny, ale przede wszystkim zrozumienie specyfiki pracy i wymagań, jakie są przed tymi artystami stawiane3.

Praca profesjonalnego muzyka wiąże się z częstymi wyjazdami (zmiana strefy czasowej, wielogodzinna pozycja siedząca itp.) i dźwiganiem czasem bardzo ciężkiego instrumentu oraz sprzętu niezbędnego do gry4. Wymaga dyspozycyjności wielokrotnie w godz...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Badanie podmiotowe (history taking)

Rozmowa z pacjentem to jeden z podstawowych elementów badania lekarskiego bądź fizjoterapeutycznego. Pozwolenie mu na opowiedzenie swojej historii i opisanie problemu bądź dolegliwości jest [...]

Czynniki ryzyka

Najczęściej występującym czynnikiem ryzyka jest nagłe zwiększenie intensywności gry na instrumencie19,20. Nasuwa się tu na myśl brak systematyczności w graniu przez artystę, [...]

Potrzeba edukacji zdrowotnej

Edukacja zdrowotna muzyków wydaje się równie ważna jak leczenie ich problemów zdrowotnych24. Muzyk zgłaszający się do lekarza bądź fizjoterapeuty ma jedną [...]

Podsumowanie

Lekarze i fizjoterapeuci, a także inni specjaliści, którzy pracują z artystami, powinni być zachęcani do pogłębiania swojej wiedzy w zakresie PAM. Problemy zdrowotne muzyków mogą [...]

Do góry