Medycyna sportowa

Powrót do aktywności fizycznej w pierwszym roku po porodzie

Regularny ruch, sen i ograniczenie siedzącego trybu życia mogą znacząco poprawić zdrowie fizyczne i psychiczne młodych matek

W ostatnich latach nastąpiła istotna zmiana w podejściu do aktywności fizycznej w okresie połogu. Dzięki współpracy środowisk lekarskich i fizjoterapeutycznych powstały pierwsze polskie wytyczne opublikowane w 2023 r. Są nimi „Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej (PTMS) dotyczące aktywności fizycznej w ciąży i w czasie po porodzie”. Oprócz polskich zaleceń, dostępne są także szczegółowe zalecenia kanadyjskie, które oprócz aktywności fizycznej mówią także o zachowaniach dotyczących snu i siedzącego trybu życia: „2025 Canadian Guideline for Physical Activity, Sedentary Behaviour and Sleep Throughout the First Year Postpartum”. Dokumenty te stanowią cenne źródło szczegółowych i praktycznych informacji wspierających bezpieczny powrót do aktywności po porodzie. Dzięki precyzyjnym opracowaniom zaleceń dotyczących aktywności fizycznej, my – jako specjaliści – dysponujemy jasnymi wytycznymi co do rodzaju i ilości ruchu zalecanego w okresie połogu i po jego zakończeniu. Korzystają na tym również pacjentki, które wcześniej często spotykały się ze sprzecznymi informacjami na temat tego, co mogą, a czego nie powinny wykonywać po porodzie.

Kobieta w połogu pełni wiele codziennych obowiązków związanych z opieką nad noworodkiem i dotyczącą jego higieny. W tym czasie narażona jest na przeciążenia kręgosłupa, zaburzenia postawy bądź dysfunkcje mięśni dna miednicy. Połóg, trwający ok. 6 tygodni, to szczególny okres, w którym możemy aktywnie wspierać pacjentkę – ucząc ją prawidłowych nawyków ruchowych, bezpiecznych ćwiczeń dostosowanych do etapu regeneracji oraz skutecznie przeciwdziałać przeciążeniom i ich następstwom, a nie zakazywać ruchu. Ponadto tygodnie i miesiące po porodzie to czas gwałtownych zmian w zdrowiu fizjologicznym i psychicznym1.

Uważa się, że okres połogu to okno możliwości, w którym można zidentyfikować osoby o zwiększonym ryzyku chorób przewlekłych w przyszłości oraz wdrożyć wczesne interwencje profilaktyczne poprawiające zdrowie na całe życie2. Kobiety po porodzie są bardziej narażone na depresję, wzrost masy ciała, zaburzenia snu, cukrzycę i choroby układu sercowo-naczyniowego – zwłaszcza jeśli doświadczyły powikłań w czasie ciąży3.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czego dotyczą rekomendacje?

W tym okresie celem aktywności fizycznej będą przede wszystkim działania przeciwobrzękowe, przeciwzakrzepowe oraz wczesna pionizacja. Na tym etapie zaleca się także wprowadzenie [...]

Przeciwwskazania do podejmowania aktywności fizycznej

Powyższe wytyczne są przeznaczone dla kobiet, które nie mają przeciwwskazań uniemożliwiających podejmowanie umiarkowanej do intensywnej aktywności fizycznej po porodzie. Przeciwwskazania klasyfikuje [...]

Podsumowanie

Powrót do aktywności fizycznej po porodzie powinien być stopniowy, dopasowany indywidualnie do aktualnego stanu zdrowia kobiety. Nowe rekomendacje – polskie i kanadyjskie [...]

Do góry