Ciężkie infekcje bakteryjne oka

dr n. med. Kamil Kaczorowski1
lek. Natalia Kaczorowska2

1Oddział Okulistyczny, Szpital Kalmedica, Kalisz

2Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Kamil Kaczorowski

Oddział Okulistyczny, Szpital Kalmedica

ul. Częstochowska 71, 62-800 Kalisz

e-mail: drkamilkaczorowski@gmail.com

  • W artykule szczegółowo omówiono ciężkie zakażenia bakteryjne oka z podziałem na zapalenia spojówek, rogówki i wnętrza oka
  • Dużo miejsca poświęcono też zakażeniom wywołanym przez inne, rzadziej spotykane i nowo zgłaszane patogeny, a także oporności bakteryjnej


Oko ludzkie jako jeden z najbardziej złożonych narządów zmysłów stanowi barierę dla czynników zewnętrznych. Gałka oczna jest dobrze chroniona przed mikroorganizmami egzogennymi, jednak urazy, zabiegi chirurgiczne i choroby ogólnoustrojowe należą do czynników przyczyniających się do przenikania czynników zakaźnych, które prowadzą do infekcji1.

Mikroflora oczna jest zróżnicowana, poszczególne mikroorganizmy współdziałają ze sobą, a także z mechanizmami obronnymi oka i układu odpornościowego. Łzy stanowią jeden z elementów obrony przeciwbakteryjnej – zawierają lizozym, patogeny wypłukiwane są także poprzez mechaniczne działanie powiek. Prawidłowa mikroflora komensalna spojówek składa się w ponad 70% z bakterii Gram(+) (gronkowce koagulazoujemne, Staphylococcus aureus, paciorkowce i pneumokoki). U osób noszących soczewki kontaktowe we florze komensalnej wyraźnie dominują bakterie Gram(−) (Proteus spp., Haemophilus spp., Pseudomonas spp., Klebsiella spp.)2. U pracowników opieki zdrowotnej od dawna obserwuje się duże rozpowszechnienie opornego na metycylinę Staphylococcus aureus (MRSA – methicillin-resistant Staphylococcus aureus), ponadto starsi pacjenci są bardziej narażeni na zakażenia szczepami opornymi na metycylinę, szczególnie w wieku >80 r.ż.3

Każdy organizm środowiskowy może stać się przemijającą florą w oku, tkanki i przestrzenie wewnątrzgałkowe są jednak jałowe. Podczas gdy spojówka jest chroniona przez dopływ krwi, rogówka jest beznaczyniowa. W związku z tym typy organizmów atakujących te tkanki mogą się różnić. Tkanki wewnątrzgałkowe mogą zostać zarażone przez każdy organizm, któremu uda się przedostać do wnętrza oka. Uraz jest poważnym czynnikiem predysponującym do infekcji rogówki i tkanek wewnątrzgałkowych. Podczas gdy zakażenia egzogenne są najczęstsze, infekcja może rozwinąć się w wyniku rozprzestrzeniania się z sąsiednich narządów lub drogą krwionośną.

Infekcje oczu mogą być wywoływane przez bakterie, grzyby, pasożyty lub wirusy. Są potencjalnie oślepiającymi chorobami, a bakterie są głównym źródłem zakażeń oczu na całym świecie4. Infekcje oczne mają różne stopnie ciężkości. Bakteryjne zapalenie spojówek jest najczęstszą infekcją okulistyczną, często obserwowaną przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, zazwyczaj samoograniczającą się i niezagrażającą widzeniu. Na drugim końcu spektrum ciężkości jest zapalenie wnętrza gałki ocznej, rzadkie, ale niezwykle poważne powikłanie chirurgii oka, zwłaszcza operacji zaćmy i iniekcji doszklistkowych praparatów anty-VEGF, a także urazu oka5.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zapalenie spojówek

Zapalenie spojówek jest najczęstszym przypadkiem okulistycznym. W przewlekłej postaci choroba może wpływać nie tylko na spojówkę, ale także na sąsiednie struktury, w tym [...]

Zapalenie rogówki

Zapalenie rogówki to potencjalnie zagrażająca widzeniu choroba oczu, która może wynikać z urazów i ubytków nabłonka rogówki. Czynniki predysponujące obejmują niewłaściwe używanie soczewek [...]

Zapalenie wnętrza gałki ocznej

Egzogenne zapalenie wnętrza gałki ocznej jest infekcyjnym powikłaniem operacji zaćmy, chirurgii wewnątrzgałkowej lub urazu gałki ocznej w wyniku wprowadzenia patogenów zakaźnych, takich [...]

Inne, rzadziej spotykane i nowo zgłaszane organizmy

Chlamydia trachomatis, bakteria wywołująca jaglicę, wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych i noworodków, była główną przyczyną ślepoty w ostatnim stuleciu na całym świecie. Poprawa warunków [...]

Mit wyższości klinicznej bakteriobójczej nad bakteriostatyczną

Mit o wyższości klinicznej bakteriobójczego antybiotyku nad bakteriostatycznym sięga czasów klasycznej bakteriologii. Współczesna bakteriologia zaleca porzucenie tego mitu, ponieważ nie wykazano wewnętrznej [...]

Oporność

Na całym świecie niepokojący wzrost wskaźnika oporności bakterii na antybiotyki jest obecnie uważany za jedno z 7 głównych zagrożeń dla rasy ludzkiej, [...]

Do góry