Zasady postępowania

Leczenie onkologiczne w dzieciństwie – przejście z systemu opieki onkologa-pediatry do opieki medycznej dla dorosłych

Prof. dr hab. med. Maryna Krawczuk-Rybak

Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Adres do korespondencji: Prof. dr hab. med. Maryna Krawczuk-Rybak, Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok, tel. 85 745 08 46, faks 85 745 08 46, e-mail: rybak@umb.edu.pl

Znacząca poprawa w leczeniu nowotworów u dzieci spowodowała, iż obecnie ponad 80 proc. pacjentów zostaje wyleczonych lub uzyskuje wieloletnią remisję. Liczba ozdrowieńców systematycznie wzrasta, co pozwala prowadzić długotrwałą analizę ich stanu zdrowia i jakości życia, a uzyskiwane obserwacje odległych następstw terapii przeciwnowotworowej prowadzą do modyfikacji protokołów terapeutycznych. Pacjenci niepełnoletni po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego pozostają pod kontrolą onkologa-pediatry, następnie, po uzyskaniu pełnoletności są zazwyczaj przekazywani do systemu opieki zdrowotnej dla dorosłych (lekarz rodzinny, onkolog, inni specjaliści). Ważnym momentem jest etap przekazania pacjenta z opieki pediatrycznej do opieki dla osób dorosłych, w tym edukacja pacjentów, edukacja lekarzy rodzinnych i innych specjalistów na temat odległych następstw leczenia przeciwnowotworowego, promocja postępowań prozdrowotnych oraz utworzenie i rozpowszechnienie rekomendacji dotyczących monitorowania stanu zdrowia.

Stan zdrowia po leczeniu przeciwnowotworowym

Stopień i rodzaj powikłań po leczeniu przeciwnowotworowym jest rezultatem wielu czynników, w tym:

  • lokalizacji procesu nowotworowego,
  • rodzaju zastosowanej terapii,
  • stanu zdrowia,
  • przewlekłych schorzeń przed diagnozą choroby nowotworowej,
  • młodszego wieku w czasie diagnozy,
  • płci żeńskiej,
  • ciężkich powikłań w trakcie leczenia,
  • możliwości naprawczych,
  • obciążającego wywiadu rodzinnego ze skłonnością do występowania pewnych schorzeń (układu sercowo-naczyniowego, nowotworów),
  • czynników behawioralnych, środowiskowych oraz genetycznych,
  • upływu lat – procesu starzenia się.

Ostatnie dwudziestolecie przyniosło liczne informacje dotyczące odległych skutków leczenia przeciwnowotworowego w dzieciństwie; wiele z nich stanowić może przyczynę zwiększonej śmiertelności (kolejne nowotwory, kardiomiopatia, niewydolność oddecho...

Informacje o możliwych następstwach terapii, nie tylko wczesnych, ale i odległych, powinny być przekazywane opiekunom i pacjentom (starszym dzieciom) już na etapie wprowadzania leczenia.

Organizacja opieki nad dzieckiem po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym

Dzieci kończące leczenie przeciwnowotworowe pozostają pod dalszą opieką macierzystego oddziału lub poradni onkologicznej. W pierwszych latach uwaga skupiona jest na monitorowaniu remisji choroby zasadniczej, ale już w tym czasie i w następnych lat...

Opieka nad dzieckiem po zakończonym leczeniu przeciwnowotworowym prowadzona może być w ramach ośrodka onkologicznego, zazwyczaj w specjalnie powołanych poradniach lub na oddziałach dla ozdrowieńców (co ma miejsce w wielu krajach Europy Zachodniej ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przejście z systemu opieki pediatrycznej do systemu opieki dla dorosłych

Właściwa opieka medyczna nad osobami leczonymi w dzieciństwie z powodu nowotworu powinna być oparta o znajomość pewnych zasad, w tym:

Organizacja opieki nad młodym dorosłym leczonym w dzieciństwie z powodu nowotworu

W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i wielu krajach Europy stworzone zostały osobne placówki (poradnie, oddziały), w których kontynuowana jest edukacja, opieka medyczna [...]

Edukacja ozdrowieńców

Okres „przejścia” stanowi istotny milowy krok zarówno dla pacjenta, jak i jego opiekunów, poza diagnozą, terapią i zakończeniem leczenia. Usamodzielnienie się [...]
Do góry