prof. dr hab. n. med. Andrzej Kawecki

Serdecznie zapraszam do lektury kwietniowego numeru „Onkologii po Dyplomie”. Jak co roku nadchodząca wiosna przyczynia się do bardziej pogodnego spojrzenia na świat. Przyczyniają się do tego pierwsze wiosenne kwiaty, śpiew ptaków i chyba w największym stopniu szybko wydłużający się dzień, wypierający długie i ciemne zimowe wieczory. Gdyby jeszcze świat był mniej zwariowany, mielibyśmy pełne powody do optymizmu. A na razie zapraszam do lektury nowego numeru naszego czasopisma, który zawiera bardzo ciekawe doniesienia z zakresu onkologii.

Gorąco polecam artykuł dr hab. n. med. Agaty Karoliny Pietrzak pt. „Zastosowanie [¹⁸F]-FDG PET-TK w diagnostyce onkologicznej. Część 1. Przygotowanie do badania”. Znaczenie pozytonowej tomografii emisyjnej z tomografią komputerową wykorzystującej analog glukozy znakowany radioizotopem fluoru¹⁸ ([¹⁸F]-FDG PET-TK – ¹⁸F-fluorodeoxyglucose positron emission tomography) w diagnostyce chorych z nowotworem systematycznie rośnie. Uprecyzyjnieniu ulegają jednocześnie wskazania do wykorzystania tej metody, dzięki czemu wiadomo, kiedy wykonywanie PET jest zbędne, a kiedy celowe. Wskazania są jasno sformułowane w zakresie diagnostyki, ze szczególnym uwzględnieniem pacjentów z wysokim ryzykiem przerzutów odległych planowanych do agresywnego leczenia radykalnego bądź u których poszukuje się nieznanego ogniska pierwotnego nowotworu lub różnicowania zmian podejrzanych o nawrót. Jest to również nieoceniona metoda zarówno diagnostyki, jak i monitorowania w przypadku nowotworów układu chłonnego. Autorka bardzo szczegółowo i klarownie przedstawia zagadnienia związane z [¹⁸F]-FDG PET-TK, łącznie z rysem historycznym, co czyni jej artykuł jeszcze ciekawszym. Ze swojej strony chciałbym podkreślić rosnące znaczenie wykorzystania PET-TK w planowaniu radioterapii. Badanie powinno być stosowane jako standard w planowaniu leczenia radykalnego w przypadku zaawansowanych nowotworów, w tym zwłaszcza raków narządów głowy i szyi, ponieważ umożliwia precyzyjną identyfikację obszarów napromienianych wymagających podania zróżnicowanej dawki.

Zwracam również uwagę na nadzwyczaj interesujący artykuł dr. hab. n. med. Jarosława Woronia omawiający zjawisko wielolekowości w kontekście chorych leczonych z powodu nowotworów złośliwych („Zjawisko polipragmazji w trakcie leczenia onkologicznego”). To bardzo ważny problem, szczególnie w przypadku towarzyszących chorób współistniejących wymagających farmakoterapii. Zachowanie racjonalności w leczeniu farmakologicznym jest wyzwaniem dla onkologów, dlatego tak cenne są publikacje specjalistów, takich jak profesor Woroń. Artykuł powinien być lekturą obowiązkową dla onkologów wszystkich specjalności, podobnie jak dla pozostałych lekarzy opiekujących się pacjentami z nowotworami.

Kolejny ciekawy artykuł – autorstwa prof. dr hab. n. med. Moniki Podhoreckiej – kompleksowo omawia zagadnienia związane z chłoniakiem Burkitta (BL – Burkitt lymphoma). „Chłoniak Burkitta” to bardzo interesujące doniesienie przedstawiające postępy zarówno w zrozumieniu patogenezy, jak i w diagnostyce oraz leczeniu choroby o skrajnie agresywnym przebiegu, która jeszcze kilka dekad temu była uważana za nieuleczalną. Obecnie natomiast – dzięki kojarzeniu intensywnej chemioterapii z lekami ukierunkowanymi – u większości pacjentów można już uzyskać całkowite wyleczenie lub co najmniej wieloletnie przeżycie.

Doktor n. med. Anna Katarzyna Czech w tekście „Postępowanie z rakiem gruczołu krokowego w populacji mężczyzn w podeszłym wieku” omawia wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia tytułowego nowotworu dotykającego seniorów. Rak gruczołu krokowego, typowo występujący u mężczyzn w starszym wieku, niejednokrotnie charakteryzuje się powolnym przebiegiem, dlatego nader ważny jest taki dobór postępowania, w którym korzyści związane z leczeniem będą przeważały nad zależną od niego chorobowością i śmiertelnością. Każdy przypadek musi być traktowany indywidualnie, przy świadomym wpływie chorego na wybór metody leczenia. Bardzo polecam lekturę tego artykułu.

Wiosenny numer „Onkologii po Dyplomie” dopełniają dwa ciekawe i godne polecenia artykuły traktujące o znaczeniu stężenia markerów w wybranych nowotworach (autorstwa lek. Joanny Kubickiej-Wołkowskiej, dr. hab. n. med. Piotra Hogendorfa, prof. UMED i prof. dr. hab. n. med. Adama Durczyńskiego pt. „Poziom markerów nowotworowych. Implikacje w chirurgii onkologicznej”) oraz metodach walki z nikotynizmem („Terapie antynikotynowe w profilaktyce nowotworów” pióra dr hab. n. med. i n. o zdr. Anny Grzywy-Celińskiej, prof. UM w Lublinie). Jak zwykle, polecam także przegląd wyników najnowszych badań klinicznych zebranych przez lek. Bartosza Spławskiego w „Aktualnościach naukowych”, a także doniesień w „Wieściach ze świata”.

Na zakończenie składam wszystkim Czytelnikom najserdeczniejsze życzenia z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych, by przyniosły w rodzinnym gronie chwile wytchnienia od codziennych zawirowań i problemów.