prof. dr hab. n. med. Andrzej Kawecki

I już mamy jesień – choć jak na razie wrześniowa pogoda bardziej przypomina lato, tyle że dni są niestety coraz krótsze. Z tą porą roku wiążą się od lat akcje prozdrowotne poświęcone uświadamianiu i popularyzowaniu wiedzy na temat wybranych nowotworów. I tak w połowie września mieliśmy Europejski Tydzień Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi, z kolei październik jest tradycyjnie miesiącem świadomości raka piersi. W październikowym numerze „Onkologii po Dyplomie” też nie zabraknie tematów związanych z tymi nowotworami, choć oczywiście znajdą się też inne – tak czy inaczej aktualne wydanie wygląda bardzo ciekawie, więc gorąco zachęcam do lektury.

Godny polecenia jest z pewnością artykuł dr n. med. Katarzyny Pogody zatytułowany „Nowotwory piersi o wysokim ryzyku nawrotu. Diagnostyka, klasyfikacja” omawiający nowoczesne strategie terapeutyczne i zasady postępowania w przypadku pacjentek z wczesnym rakiem piersi z wysokim ryzykiem nawrotu. Badania przesiewowe w kierunku tego nowotworu umożliwiają rozpoznawanie raka we wczesnych stopniach zaawansowania, co w założeniu powinno się przekładać na redukcję śmiertelności, czyli zrealizowanie głównego celu skriningu. Obecnie już wiemy, że istnieje jednak subpopulacja chorych, u których nawet w przypadku wczesnego rozpoznania występuje wysokie ryzyko progresji, a rokowanie jest niekorzystne. Postęp w zakresie biologii molekularnej umożliwił identyfikację tych przypadków, co z kolei stało się podstawą wdrażania wysokiej skuteczności spersonalizowanego leczenia ukierunkowanego. Autorka szczegółowo omawia zasady postępowania diagnostycznego oraz wyboru adekwatnej terapii. To bardzo ciekawa lektura.

W kolejnym artykule dr n. med. Remigiusz Ziarno przedstawia symptomatologię nowotworów narządów głowy i szyi z punktu widzenia otolaryngologa. Zawarte tu informacje bez wątpienia są przydatne zwłaszcza dla lekarzy pierwszego kontaktu, ale również dla stomatologów i onkologów. W tytułowej grupie nowotworów wczesne rozpoznanie ma krytyczne znaczenie, ponieważ umożliwia wdrożenie skutecznego leczenia nieobciążonego nasilonymi działaniami niepożądanymi. Niestety, nie tylko w Polsce większość przypadków jest rozpoznawanych w stadium znacznego zaawansowania, które wymaga zastosowania agresywnego postępowania, do tego mniej skutecznego i gorzej tolerowanego, obarczonego wysokim ryzykiem bardzo poważnych działań niepożądanych. Problem stanowi to, że opóźnienie rozpoznania w znacznym stopniu wynika z nieznajomości i bagatelizowania objawów nowotworu nie tylko przez pacjentów, lecz także lekarzy. Z tego względu artykuł „Manifestacje laryngologiczne w nowotworach szyi, głowy, ucha” należy uznać za nadzwyczaj wartościowy i warty rozpropagowania.

Uzupełnieniem tematu związanego z obszarem narządów głowy i szyi jest doniesienie lek. dent. Kingi Trepanowskiej, dr n. med. Michaliny Szymczak-Paluch, dr n. med. Anny Dudko oraz dr. hab. n. med. i dr. n. hum. Sebastiana Kłoska, prof. UM w Łodzi – autorów artykułu „Powiększenie dziąseł – o czym może świadczyć?” omawiającego zagadnienia dotyczące stanów zapalnych dziąseł, które towarzyszą niektórym nowotworom, a także stanowią działania niepożądane leczenia onkologicznego. To bardzo ciekawa lektura, przydatna dla lekarzy wszystkich specjalności zajmujących się diagnostyką i leczeniem chorych onkologicznych.

Interesująco przedstawia się także artykuł dr. n. med. Piotra Piaseckiego, który omawia współczesne możliwości wykorzystania radioembolizacji w wybranych nowotworach („Zastosowanie radioembolizacji w onkologii”). Ta niedostatecznie jeszcze rozpowszechniona metoda stanowi racjonalną opcję terapeutyczną i powinna być rozważana w przypadku raka wątrobowokomórkowego oraz przerzutów do wątroby w przebiegu raka jelita grubego.

Jesienny numer „Onkologii po Dyplomie” uzupełnia tekst dr hab. n. med. Olgi Zając-Spychały pt. „Profilaktyka i leczenie zakażeń w przebiegu białaczek. Wytyczne European Conference on Infections in Leukemia” oraz tradycyjnie przegląd wyników istotnych badań naukowych zaprezentowany przez lek. Bartosza Spławskiego w „Aktualnościach naukowych”. Dopełnieniem są „Wieści ze świata” związane z wirusem Epsteina-Barr i chłoniakiem Hodgkina.

Życzę miłej i inspirującej lektury oraz wielu pogodnych dni tej jesieni – najlepiej spędzanych na łonie natury, bo to piękna, choć nostalgiczna pora roku.