Grypa sezonowa – możliwości profilaktyki

lek. Marta Koralewska2
lek. Bartosz Siewert1,2
dr n. med. Ilona Małecka1,2
prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki1,2

1Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

2Oddział Obserwacyjno-Zakaźny, Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu

Adres do korespondencji: lek. Bartosz Siewert

Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ul. Święcickiego 6, 60-781 Poznań; e-mail: bartosz.siewert@gmail.com

  • Epidemiologia, przebieg kliniczny i diagnostyka grypy – podstawowe informacje
  • Rola oseltamiwiru w zapobieganiu zakażeniom wirusem grypy i ich leczeniu z uwzględnieniem sytuacji szczególnych
  • Szczepienia przeciwko grypie:
    • Stosowanie szczepionek u ciężarnych, osób w immunosupresji, w przypadku alergii na białko jaja kurzego i u podróżujących
    • Jak są opracowywane szczepionki i czy są skuteczne?


Infekcja wirusem grypy stanowi poważny problem w zakresie zarówno zdrowia jednostki, jak i zdrowia publicznego. W budowie wirusa wyróżniamy materiał genetyczny (RNA), który znajduje się w nukleokapsydzie1. W nim z kolei zawarte są istotne z punktu widzenia produkcji szczepionek glikoproteiny, czyli hemaglutynina oraz neuraminidaza. Wyróżniamy cztery typy wirusa grypy: A, B, C, D (tab. 1), z których dwa pierwsze są istotne w codziennej praktyce klinicznej.

Wirus grypy przenosi się z człowieka na człowieka przede wszystkim drogą kropelkową (na odległość do 1,5-2 m), zdecydowanie rzadziej poprzez przypadkowe potarcie powierzchni, na której znajduje się wirus, a następnie przeniesienie go do nosa lub ust. Okres wylęgania wirusa wynosi od 1 do 4 dni (średnio 2 dni). Chorzy są najbardziej zakaźni w ciągu pierwszych 4 dni po rozpoczęciu choroby. Uważa się, że mogą zarażać otoczenie przed wystąpieniem objawów (dzień przed zachorowaniem, a dzieci nawet na kilka dni przed wystąpieniem objawów) do 7 dni po zachorowaniu (ryc. 1). Dzieci i dorośli w immunosupresji mogą przekazywać wirusa dłużej niż 7 dni (nawet do kilku tygodni)2.

Epidemiologia

Występowanie zakażenia wirusem grypy zależy od położenia geograficznego oraz stosunku osób zaszczepionych do niezaszczepionych na danym terenie. W Polsce w sezonie 2017/2018 zgłoszono ponad 5,4 mln zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę, z ...

Przebieg kliniczny

Kryteria kliniczne pozwalające wysnuć podejrzenie zakażenia wirusem grypy umieszczono na rycinie 2. Charakterystyczne jest nagłe wystąpienie objawów w postaci gorączki, ostrej infekcji dróg oddechowych oraz infekcji grypopodobnej (co najmniej po 1 z każdej kategorii)5.

Diagnostyka

Rozpoznanie zakażenia wirusem grypy opiera się na izolacji materiału genetycznego wirusa metodą reakcji łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkryptazą (RT-PCR – reverse transcriptase polymerase chain reaction) lub wykonaniu szybkiego testu wykrywającego antygen wirusa RIDT (Rapid Influenza Diagnostic Test). Materiał należy pobrać z nosogardła zgodnie z instrukcją dołączoną do danego testu i jednocześnie według ogólnie przyjętych wytycznych Centers for Disease Control and Prevention (CDC)6.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Leczenie

Zgodnie z wytycznymi Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) dotyczącymi leczenia i profilaktyki grypy terapię warto wdrożyć w chwili ustalenia rozpoznania7. [...]

Profilaktyka

Nieodłącznym elementem zapobiegania zakażeniom wirusem grypy jest przerwanie dróg jego przenoszenia w sposób mechaniczny9. Do podstawowych zasad sanitarno-epidemiologicznych należą:

Podsumowanie

Najlepszym sposobem uniknięcia zakażenia wirusem grypy jest zastosowanie szczepionki, która zawiera antygeny różnych szczepów wirusa. Ponieważ wirus grypy podlega szybkim zmianom [...]

Do góry