BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Bóle wzrostowe u dzieci – fakty i mity
dr n. med. Marek Okoński1
lek. Barbara Wilczyńska2
dr n. med. Patrycja Okońska3
- Czym są bóle wzrostowe u dzieci? Próba zdefiniowania tego quasi-rozpoznania
- Patomechanizm tzw. bólów wzrostowych u dzieci
- Zalecane postępowanie u dzieci skarżących się na bóle kończyn dolnych w okresie wzrastania
Ból jest objawem, który często pomaga w diagnozowaniu niejasnych stanów chorobowych i niejednokrotnie wskazuje dokładne miejsce choroby. Czasem jednak występuje w zupełnie innym miejscu, oddalonym od chorego narządu (np. bóle barku lub brzucha w przebiegu zawału mięśnia sercowego). W takich sytuacjach ból jest objawem mylącym i utrudnia rozpoznanie. Klasycznym przykładem jest tzw. ból przeniesiony w przypadku młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej, kiedy pacjent odczuwa dolegliwości bólowe w rejonie uda i/lub stawu kolanowego (ryc. 1). Dzieje się tak za sprawą wspólnego unerwienia nerwem zasłonowym rejonu stawu biodrowego i rejonu uda i kolana. Podrażnienie przemieszczającą się głową kości udowej torebki stawowej powoduje odczucie bólu w rejonie stawu kolanowego. U znaczącego odsetka pacjentów z młodzieńczym złuszczeniem głowy kości udowej jest to powodem zastosowania nieprawidłowego pierwotnego leczenia i znacznego opóźnienia prawidłowego rozpoznania, co wpływa na sukces terapeutyczny.
Jeszcze bardziej enigmatyczne rozpoznanie to tzw. ból wzrostowy u dzieci. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10 – International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10) istnieją wprawdzie bóle kończyn (kod M79.6), lecz ich stwierdzenie może być przyczyną wielu pomyłek diagnostycznych, a także opóźnienia prawidłowego rozpoznania i leczenia. Od pierwszych opisów tego quasi-rozpoznania w 1830 roku do dzisiaj nie wyjaśniono w pełni podłoża tej patologii1-4.