Palenie tytoniu jest najważniejszą, modyfikowalną przyczyną wielu chorób oraz przedwczesnych zgonów dorosłych na świecie. Powikłania somatyczne związane z nikotynizmem stanowią drugą najczęstszą przyczynę śmierci na świecie, ustępując miejsca jedynie nadciśnieniu tętniczemu¹.

Wysoki potencjał uzależniający nikotyny (głównego składnika farmakologicznego tytoniu) jest odpowiedzialny za szerokie rozpowszechnienie wyrobów tytoniowych i trudności w zaprzestaniu ich stosowania². Z badań ankietowych wynika, że 90% dorosłych palaczy sięgnęło po pierwszego papierosa przed ukończeniem 18 lat³. Blisko połowa młodych dorosłych zaczęła palić między 6 a 12 rokiem życia⁴. Prawie 80% osób, które rozpoczynają palenie w wieku nastoletnim, kontynuuje je przez następne 15-20 lat, niektóre przez całe życie^5-7. Dlatego problemy związane z zapobieganiem paleniu i jego zwalczaniem dotyczą głównie pediatrów i osób, które są odpowiedzialne za opiekę zdrowotną wśród dzieci i młodzieży.

Przy tendencji do zmniejszania się częstości palenia wśród dorosłych wzrasta odsetek palaczy wśród dzieci i młodzieży^6,8. W ostatnim dziesięcioleciu odnotowano zwiększone wykorzystanie produktów nikotynowych, takich jak elektroniczne systemy dostarczania nikotyny (ESDN), których stosowanie nazywane jest wapowaniem². Pierwotnie kierowano je do palących już wcześniej osób dorosłych jako substytut tradycyjnych papierosów w celu redukcji szkód wywoływanych paleniem tytoniu oraz ułatwienia zerwania z nałogiem. Od 2013 roku obserwuje się nieprzewidywalne wcześniej, ogromne rozpowszechnienie ESDN wśród dzieci i młodzieży, przez niektórych określane jako epidemia^8,9. Obecnie niewiele wiemy o wczesnym oraz odległym wpływie wapowania na organizm, ale coraz więcej danych wskazuje, że powoduje ono wiele szkodliwych następstw. Pediatrzy powinni zdawać sobie sprawę z rozwijającej się epidemii wapowania, poznać nazwy i wygląd produktów ESDN oraz uczestniczyć w redukowaniu szkód z nimi związanych wśród dzieci i młodzieży¹⁰.

Rozpowszechnienie używania wyrobów tytoniowych

Według World Health Organization (WHO) Polska znajduje się w gronie pięciu europejskich krajów o najwyższym odsetku palących nieletnich6,8. W badaniu oceniającym stosowanie wyrobów nikotynowych wśród uczniów 200 szkół ponadpodstawowych w Polsce ok...