Interwencje niefarmakologiczne stosowane w pracy z pacjentem z chorobą Alzheimera (AD – Alzheimer’s disease) i jego bliskimi powinny uwzględniać nie tylko aktualne problemy poznawcze i emocjonalne chorego, ale również jego zasoby, uzgodnione z nim i jego opiekunem realistyczne cele związane z codziennym funkcjonowaniem, a także przewidywany profil progresji zaburzeń, zależny od wariantu choroby. Dla powodzenia większości interwencji kluczowe znaczenie ma zaangażowanie opiekuna w proces terapeutyczny.

Wielość przedstawianych w piśmiennictwie interwencji niefarmakologicznych uniemożliwia nie tylko ich wyczerpujące omówienie, ale nawet ich wymienienie w ramach jednej pracy. Celem tego artykułu jest przedstawienie metod interwencji o udokumentowanej skuteczności i aktualnych trendów w terapii osób z AD (tab. 1), z uwzględnieniem atypowych wariantów choroby, wyodrębnionych ze względu na obraz kliniczny. Zalicza się do nich warianty: wzrokowy, logopeniczny, apraktyczny i czołowy (behawioralny)¹. W niniejszym opracowaniu zostaną szczegółowo przedstawione metody interwencji przydatne w pracy z pacjentami z wariantami: typowym, wzrokowym i logopenicznym; warianty apraktyczny i czołowy nie będą szerzej omawiane, ponieważ w tym wypadku brakuje wytycznych postępowania. Wskazuje się jednak, że w pracy z pacjentem z wariantem apraktycznym AD warto wykorzystywać metody zalecane osobom z zespołem korowo-podstawnym oraz z typowym wariantem AD. Z kolei praca terapeutyczna z pacjentem z wariantem czołowym AD może bazować na wskazaniach przeznaczonych dla osób z wariantem behawioralnym otępienia czołowo-skroniowego oraz z typowym wariantem AD.

Należy podkreślić, że w przypadku podejrzenia AD na etapie łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI – mild cognitive impairment) pierwszym elementem postępowania niefarmakologicznego jest, zgodnie z wytycznymi Europejskiej Akademii Neurologii i Europejskiego Konsorcjum AD, edukacja i poradnictwo skierowane do pacjenta i osoby mu bliskiej, związane z badaniem biomarkerowym².

Znaczenie diagnozy wielodyscyplinarnej w planowaniu interwencji terapeutycznych

Zaplanowanie interwencji terapeutycznej odpowiedniej dla danego pacjenta nie może być oparte na samym rozpoznaniu AD i wynikach przesiewowej oceny funkcji poznawczych. W idealnych warunkach w planowaniu interwencji terapeutycznych powinien uczestn...