Paragrafy w psychiatrii
Pacjentka z zaburzeniami psychicznymi w ciąży – aspekty prawne
adw. Anna Popławska
- Okres ciąży to czas, w którym kobieta mierzy się z wieloma wyzwaniami. Jednak gdy ciąża współwystępuje z zaburzeniami psychicznymi, sytuacja staje się jeszcze bardziej złożona. Takie pacjentki wymagają kompleksowego podejścia, uwzględniającego zarówno aspekty medyczne, psychologiczne, jak i prawne. Artykuł zawiera przegląd wiedzy i danych dotyczących planowania oraz przebiegu ciąży u kobiet z zaburzeniami psychicznymi, a także ich hospitalizacji na oddziałach psychiatrycznych. Omówiono w nim kluczowe kwestie prawne związane z leczeniem kobiet ciężarnych z zaburzeniami psychicznymi, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich prawa, obowiązki lekarzy oraz sytuacje konfliktowe, które mogą pojawić się w praktyce klinicznej
Prawo do ochrony zdrowia i opieki medycznej
Zaburzenia psychiczne z roku na rok są coraz częściej diagnozowane – dotyczy to także kobiet planujących powiększenie rodziny. Z tego względu niezmiernie istotne jest, by podjąć odpowiednie procedury opieki ginekologiczno-położniczej oraz psychiatrycznej nad pacjentkami, które doświadczają tego typu problemów – adekwatnie do stanu, w jakim się znajdują. Zgodnie z art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej kobieta w ciąży zmagająca się z zaburzeniami psychicznymi ma prawo do kompleksowej opieki medycznej. Prawo to obejmuje zarówno ochronę zdrowia psychicznego matki, jak i dobrostan rozwijającego się w niej płodu. W praktyce klinicznej lekarze muszą brać pod uwagę to, że leczenie psychiatryczne, w tym farmakologiczne, może wpływać na rozwój ciąży, co wymaga dokładnej oceny zarówno wynikających z niego korzyści, jak i ryzyka.
Starania o ciążę
W polskich regulacjach nie ma zaleceń lub badań, które wskazywałyby na konieczność powstrzymywania się od prokreacji kobiet z zaburzeniami o podłożu psychicznym. Obecny stan medycyny, jej stały rozwój i rozkwit badań naukowych powinny zapewnić tej grupie pacjentek odpowiednie prowadzenie ciąży, a także wdrożenie adekwatnych metod leczenia w trakcie jej trwania. Wszystko to powinno odbywać się w koordynacji z zespołem interdyscyplinarnym składającym się ze specjalistów ginekologii, położnictwa oraz zajmujących się zdrowiem psychicznym.
Decyzja o podjęciu starań o dziecko spoczywa wyłącznie na kobiecie planującej ciążę i jej partnerze. Nie leży ona w zakresie kompetencji żadnego ze specjalistów, a tym samym nikt nie ma arbitralnego prawa do decydowania, by kobieta lub para powstr...
Powyższe podejście znalazło odzwierciedlenie w rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego dotyczących leczenia zaburzeń afektywnych u kobiet w wieku rozrodczym (opublikowanych w „Psychiatrii Polskiej” nr 2/2019). Wynika z nich jasno, że...
