Ginekologia
Ból brzucha u młodej kobiety – codzienny problem zespołu medycznego SOR
Dr n. med. Tomasz Mikołaj Maciejewski
Ból brzucha u młodej kobiety jest wyzwaniem diagnostycznym dla zespołów medycznych szpitalnych oddziałów ratunkowych. Celem poniższego opracowania jest pomoc w podjęciu właściwych decyzji diagnostyczno-terapeutycznych i zwrócenie uwagi na specyficzne problemy tej grupy pacjentów zgłaszających się do SOR i izb przyjęć.
Diagnostyka różnicowa bólów brzucha jest trudna i dotyczy bardzo szerokiego spektrum problemów – od zmian łagodnych do stanów zagrożenia życia. Dodatkowe objawy, stany fizjologiczne (ciąża), choroby pacjenta mogą zmieniać typową symptomatologię wielu schorzeń.
Ból brzucha to problem, z jakim zgłasza się 5-10 proc. pacjentów SOR, izb przyjęć. 25 proc. z nich nie jest kwalifikowanych do hospitalizacji, a spośród hospitalizowanych 35-40 proc. jest wypisywanych bez postawionego rozpoznania mimo prawidłowego procesu diagnostycznego. U 80 proc. pacjentów z bólem brzucha, którzy nie byli przyjęci do szpitala, dolegliwości ustępują samoistnie.[1-4]
Przyczyny objawu, jakim jest ból brzucha, mogą być pozabrzuszne (tabela 1) i brzuszne, związane z ciążą lub nie (tabela 2). Przedstawiony proponowany schemat diagnostyczno-decyzyjny „Ból brzucha u kobiety w wieku rozrodczym”, opierający się na szybkim wyjaśnieniu, czy mamy do czynienia z ciężarną, czy nie, ma być pomocą dla zespołu SOR w podjęciu właściwych, prostych działań.
Postępowanie z pacjentką
Ocena stanu ogólnego
Wywiad – dokładne zebranie wywiadu jest niezbędnym warunkiem dalszego ukierunkowania procesu diagnostyczno-leczniczego.
Prowadząc badanie podmiotowe, należy zwrócić uwagę na:
- rodzaj bólu – trzewny, ścienny, promieniujący,
- lokalizację (tabela 3),
- charakter bólu – nagły czy narastający,
- obecność przyczyn prowokujących jego wystąpienie lub nasilenie: posiłek, ruch, zmiana pozycji ciała itp.,
- promieniowanie,
- rozróżnienie, czy jest to ból stały, kolkowy, nękający, łagodny itp.,
- czas wystąpienia i czas trwania bólu,
- objawy towarzyszące, np. wymioty, gorączka, krwawienie,
- regularność cykli miesiączkowych, towarzyszące im dolegliwości, datę wystąpienia ostatniej miesiączki,
- przebyte ciąże, porody, poronienia,
- przebyte choroby, operacje,
- aktualne choroby, stosowane leki.
Badanie przedmiotowe – bez względu na podawane przez pacjentkę objawy należy przeprowadzić pełne badanie całego ciała.
Badania dodatkowe – powinny być zlecane w sposób ukierunkowany przez wywiad i badanie kliniczne.
U kobiet w wieku rozrodczym wykonanie testu ciążowego, ewentualnie oznaczenie w surowicy krwi stężenia podjednostki β lub całkowitego hormonu HCG może skrócić proces diagnostyczno-terapeutyczny. Należy pamiętać, że ciężarne chorują na te same choroby co poza ciążą, lecz objawy, lokalizacja bólu, przebieg choroby, wyniki badań mogą utrudniać postawienie prawidłowej diagnozy.
Artykuł ukazał się
Czasopismo
Stany Nagłe po Dyplomie