Endodoncja
Diagnostyka i leczenie patologicznych resorpcji korzeni zębów
Dr n. med. Anna Bubiłek-Bogacz1
Dr n. med. Izabela Obersztyn2
Lek. dent. Tomasz Hildebrandt2
Lek. dent. Marta Katarzyńska-Konwa3
W zębach stałych resorpcja jest zjawiskiem patologicznym – na ogół przebiega bezobjawowo i wykrywana jest przypadkowo na zdjęciach rentgenowskich
W celu łatwego usystematyzowania toczących się procesów resorpcyjnych w obrębie tkanek zębów wprowadzono liczne klasyfikacje. Resorpcję dzielimy na:
- fizjologiczną – dotyczącą korzeni zębów mlecznych,
- patologiczną – częściej występującą w zębach stałych.
Wśród patologicznych resorpcji wyróżniamy resorpcję wewnętrzną, której punktem wyjścia jest jama zęba, oraz zewnętrzną, wychodzącą z cementu korzeniowego.[1,2]
Resorpcja wewnętrzna
Jeanneret podzielił resorpcję wewnętrzną na trzy typy:
- związaną z miazgą komorową,
- związaną z miazgą kanałową,
- perforującą zębinę korzeniową.
Kless i Philippart wzbogacili ten podział dodatkowo o typ D, w którym proces resorpcyjny prowadzi do perforacji komory zęba.[2-4]
Etiologia resorpcji wewnętrznych
Nie jest ona do końca poznana, do miejscowych czynników wyzwalających ten proces zalicza się jednak:
► przewlekłe zapalenie miazgi,
► uraz ostry lub przewlekłe mikrourazy zębów,
► zabiegi przyżyciowego leczenia miazgi,
► przykrycie bezpośrednie oraz amputację miazgi,
► zabiegi prowadzące do mumifikacji miazgi oraz stosowanie past amputacyjnych,
► ubytki tkanek zęba próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia,
► niewłaściwe leczenie próchnicy – nawisy wypełnień,
► zabiegi ortodontyczne,
► niewłaściwe postępowanie podczas wybielania zębów,
► zabiegi odtwórcze (agresywne szlifowanie zębów pod korony protetyczne).
Resorpcja wewnętrzna, określana w literaturze jako ziarniniak wewnętrzny, resorpcja wewnętrzna postępująca, resorpcja wewnętrzna środkowa, pulpoma lub różowy ząb, występuje stosunkowo rzadko – od 0,02 do 1,6 proc. przypadków.[5] Schorzenie dotyczy głównie ludzi młodych, częściej kobiet niż mężczyzn. Występuje w zębach stałych, nadliczbowych, również w zębach zatrzymanych oraz z zaburzeniami rozwojowymi – zębach wgłobionych. Najczęściej jednak spotykana jest w zębach siecznych stałych górnych i dolnych. Ze względu na lokalizację zmian w większości przypadków dotyczy korony, rzadziej korzenia zęba.[6,7]
Na powstawanie resorpcji wewnętrznych mają również wpływ czynniki ogólne, w tym:
- uwarunkowania genetyczne,
- zaburzenia hormonalne,
- niedobory witaminowe, głównie witaminy A,
- zaburzenia w krążeniu naczyniowym,
- miażdżyca,
- zwyrodnienie włókniste kości.[2,4,6,8,9]
Przebieg
Resorpcja wewnętrzna korzeni zębów początkowo przebiega bez wyraźnych objawów klinicznych. Jeżeli zmiana zlokalizowana jest w komorze, często dochodzi do przebarwień korony zęba, która przyjmuje różowy odcień. Jest to spowodowane proliferacją nacz...
