Najczęściej spotykanym schorzeniem przyzębia wierzchołkowego jest przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych (OKW). W większości przypadków zostaje ono wykryte przypadkowo podczas przeglądowego badania radiologicznego. Na zdjęciu RTG procesowi zapalnemu odpowiada przejaśnienie z zatartym ubeleczkowaniem struktury kości. Zwykle przebiega bezobjawowo, a dolegliwości bólowe pojawiają się przy zaostrzeniu procesu przewlekłego.[1,2]

Główną przyczyną stanów chorobowych tkanek OKW jest zakażenie miazgi przez bakterie pochodzące z ogniska próchnicowego lub nieszczelnego wypełnienia, na skutek urazu czy też jatrogennej infekcji, do której dochodzi podczas wykonywania procedur stomatologicznych. Infekcja bakteryjna obecna w kanałach korzeniowych może przedostawać się przez otwór wierzchołkowy kanału głównego lub kanały dodatkowe do ozębnej, powodując lokalne uszkodzenie kości.[3] Leczenie endodontyczne pozwala na eliminację bakterii z jamy zęba i likwidację stanu zapalnego.[4]

Na sukces terapii składa się nie tylko prawidłowe opracowanie, dezynfekcja i wypełnienie systemu kanałowego, ale też szczelna odbudowa koronowa po zakończonym leczeniu.[2] Estrela i wsp. podkreślają, że nieprawidłowe zamknięcie dostępu do jamy zęba po leczeniu endodontycznym istotnie zwiększa ryzyko reinfekcji kanału korzeniowego.[5] Do oceny procesu gojenia i wykrywania ewentualnych powikłań nieodzowne jest również monitorowanie wyników leczenia.[6]

Opis przypadku

Pacjentka, lat 41, w 2001 roku zgłosiła się do gabinetu stomatologicznego z powodu utraty dużego wypełnienia w zębie 47. Pacjentka nie podawała dolegliwości, wywiad ogólnolekarski był bez znaczenia. Ząb 47 nie wykazywał reakcji w badaniu chlorkiem etylu oraz na perkusję poziomą i pionową. Na błonie śluzowej wyrostka zębodołowego żuchwy nie stwierdzono żadnych patologii, natomiast na zdjęciu zębowym zauważono wyraźne przejaśnienie w tkankach OKW zęba 47. Radiogram uwidocznił zlane korzenie zęba oraz nietypowy system kanałowy: słabo zaznaczone „zamazane” i przesunięte dowierzchołkowo dno komory i dwa kanały z anastomozami, łączące się w części wierzchołkowej korzenia (ryc. 1).

Wszystkie te cechy zgodnie z kryteriami Lambrianidisa sugerowały występowanie systemu kanałowego typu C.[7] Pacjentkę poinformowano o konieczności leczenia endodontycznego, omówiono możliwe komplikacje i rokowanie, po czym uzyskano zgodę na zabieg.

Ząb leczono endodontycznie zgodnie z obowiązującymi standardami. Po usunięciu sklepienia w dnie komory stwierdzono wspólne ujście kanałowe w kształcie litery C wypukłością skierowane w stronę policzkową, zakończone dwoma wyraźnymi ujściami kanałow...