Periodontologia

Język czarny włochaty – współczesne spojrzenie

Lek. dent. Urszula Papierz

Lek. dent. Agnieszka Żegota

Dr n. med. Anna Dudko

Dr hab. med. prof. nadzw. Sebastian Kłosek

Zakład Patologii Jamy Ustnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Adres do korespondencji: Prof. Sebastian Kłosek, Zakład Patologii Jamy Ustnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź, e-mail: sebastian.klosek@umed.lodz.pl


Język czarny włochaty (black hairy tongue – BHT) charakteryzuje się nadmiernym rogowaceniem i wydłużeniem brodawek nitkowatych na jego powierzchni grzbietowej. Brodawki nitkowate wskutek wytwarzanych przez bakterie porfiryn przebarwiają się na kolor czarny, brązowy, żółty, zielony lub pozostają bezbarwne. Czynniki predysponujące do występowania BHT to przede wszystkim palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, nadmierne spożywanie mocnej kawy i herbaty, niedostateczna higiena jamy ustnej, suchość w jamie ustnej, długotrwałe terapie lekami (antybiotyki), nadużywanie środków do płukania jamy ustnej, radioterapia okolicy twarzoczaszki. Zazwyczaj obrazowi klinicznemu języka czarnego włochatego nie towarzyszą żadne dolegliwości, jednak mogą współwystępować objawy pieczenia języka, odruchu wymiotnego, uczucia ciała obcego w jamie ustnej i halitozy.

Język czarny włochaty dotyka 0,6-11,3 proc. populacji w zależności od szerokości geograficznej. Częstość występowania zwiększa się wraz z wiekiem, ponieważ kumuluje się negatywny wpływ palenia i działania innych czynników etiologicznych na błonę śluzową języka.[1,2]

Etiologia

Etiologia BHT nie jest do końca wyjaśniona. Za rozwój tego schorzenia odpowiada wiele czynników zarówno miejscowych, jak i ogólnoustrojowych. Różnorodność obrazu klinicznego ma związek z udziałem poszczególnych czynników zewnątrz- lub wewnątrzustrojowych.

Wśród czynników zewnętrznych zwiększających prawdopodobieństwo rozwoju języka czarnego włochatego można wymienić:

  • palenie papierosów,
  • częste spożywanie mocnej czarnej herbaty i kawy,
  • nadużywanie alkoholu,
  • złą higienę jamy ustnej.


Z drugiej jednak strony, paradoksalnie, nadużywanie płynów do płukania jamy ustnej, zawierających takie substancje jak nadboran sodu, nadtlenek sodu, nadtlenek wodoru, chloroheksydyna jest również związane z rozwojem BHT. Nie ma dokładnych badań potwierdzających jakikolwiek związek między stosowaniem past do zębów a rozwojem tego schorzenia.[1,4,9,11]

Ogólnoustrojowe czynniki powiązane z rozwojem języka czarnego włochatego to stany przebiegające ze spadkiem odporności organizmu, wyniszczenie, neuralgia nerwu trójdzielnego, kserostomia. Związek z BHT przypisuje się również niektórym lekom.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Obraz kliniczny

Typowy pacjent z językiem czarnym włochatym to starszy mężczyzna, palący papierosy, pijący alkohol, po terapii antybiotykowej lub przyjmujący leki przeciwdepresyjne, ze [...]

Różnicowanie

Język czarny włochaty różnicuje się z:

Terapia

Leczenie należy rozpocząć od wyeliminowania czynników predysponujących (palenia tytoniu, picia alkoholu, kawy, zażywania leków i stosowania płukanek odkażających).

Do góry