Mikrobiologia edodontyczna

Zwalczanie infekcji kanałowych pediocynami, chloroheksydyną oraz wodorotlenkiem wapnia

Dr n. med. Agnieszka Machul-Żwirbla,

kierownik laboratorium mikrobiologicznego Prolab

Adres do korespondencji:

Dr n. med. Agnieszka Machul-Żwirbla

Prolab Sp. z o.o. Sp. komandytowa

ul. Daliowa 4/LU8

30-612 Kraków

tel. 12 625-20-00, 507-064-968

e-mail: machul@pro-lab.pl

.

Chloroheksydyna i wodorotlenek wapnia to jedne z najczęściej wykorzystywanych środków bakteriobójczych w endodoncji. Nieustannie narastająca oporność drobnoustrojów odpowiedzialnych za infekcje kanałowe, takich jak Enterococcus faecalis czy Staphylococcus epidermidis, niesie ze sobą konieczność poszukiwania nowych antybakteryjnych preparatów wewnątrzkanałowych. Pediocyny, należące do bakteriocyn, tj. substancji o charakterze białkowym wytwarzanych przez bakterie, zdolnych do eradykacji organizmów pokrewnych, wydają się ciekawą alternatywą dla powszechnie stosowanych środków bakteriobójczych. W niniejszej pracy autorka dokonuje przeglądu doniesień na temat skuteczności pediocyn w porównaniu z chloroheksydyną oraz wodorotlenkiem wapnia.

O powodzeniu leczenia endodontycznego w głównej mierze decydują właściwa diagnostyka oraz postępowanie. Niezwykle istotnym aspektem w trakcie terapii jest całkowite usunięcie obecnych w systemie kanałowym bakterii, co przynosi pacjentowi ulgę oraz blokuje rozprzestrzenianie się stanu zapalnego wraz z zakażeniem. Trudności w tym zakresie mogą wynikać z:

  • budowy anatomicznej kanałów korzeniowych,
  • struktury zębiny,
  • składu zębiny,
  • oporności mikroorganizmów na powszechnie stosowane środki,
  • łatwości, z jaką mikroorganizmy tworzą w kanałach biofilmy.[1]

Infekcje kanałowe

Drobnoustroje tworzące biofilm charakteryzują się zwolnionym metabolizmem i podlegają zmianom fenotypowym, które warunkują ich wyższą oporność i zjadliwość. Dane literaturowe wskazują na obecność biofilmu bakteryjnego zarówno wewnątrz kanałów, jak i na zewnętrznych powierzchniach korzeni.[2] Nieszczelne zamknięcie kanału oraz obecność bakterii i substratów pozwalających na ich rozwój tworzą idealne warunki dla utrzymywania się stanu zapalnego i choroby. Mikroorganizmami ściśle związanymi z infekcjami kanałowymi są Enterococcus faecalis i Staphylococcus epidermidis.

Enterococcus faecalis (ryc. 1) to Gram(+) ziarenkowiec powszechnie wykrywany w bezobjawowych, przewlekłych zakażeniach endodontycznych. Częstotliwość występowania tego drobnoustroju w infekcjach kanałowych wynosi od 67 do 77 proc. i wynika w głównej mierze z czynników wirulencji tego paciorkowca. Wśród nich wymienia się:

  • zdolność do przenikania i inwazji kanalików zębinowych,
  • łatwość dostosowania się do trudnych warunków środowiskowych,
  • zdolność do konkurowania z innymi mikroorganizmami.[3]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Środki bakteriobójcze

Środki bakteriobójcze stosowane w endodoncji mają za zadanie zapobiegać zakażeniu kanału, gdy jeszcze ono nie występuje bądź inaktywować bakterie już znajdujące [...]

Pediocyny, chloroheksydyna czy wodorotlenek wapnia?

Naukowcy z Kuala Lumpur w Malezji podjęli próbę oceny skuteczności przeciwdrobnoustrojowej pediocyn, chloroheksydyny oraz wodorotlenku wapnia wobec najczęstszych patogenów infekcji kanałowych, [...]

Podsumowanie

Zwalczanie infekcji wewnątrzkanałowych spowodowanych obecnością bakterii stanowi wyzwanie dla współczesnej endodoncji. Narastająca oporność drobnoustrojów na powszechnie stosowane antybiotyki jest rosnącym problemem [...]

Do góry