Stomatologia zachowawcza

Indywidualna profilaktyka fluorkowa u dzieci i młodzieży – aktualne wytyczne i zalecenia

lek. dent. Anna Haładyj

Zakład Stomatologii Zachowawczej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

lek. dent. Anna Haładyj

Zakład Stomatologii Zachowawczej

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Stanisława Binieckiego 6

02-097 Warszawa

  • Przedstawienie wyników badań naukowych dotyczących kariostatycznego działania fluoru na szkliwo zębów oraz jego znaczenia w stomatologii
  • Omówienie sposobów stosowania fluoru w codziennej profilaktyce domowej oraz profilaktyce profesjonalnej w gabinecie stomatologicznym
  • Zalecenia do używania past, lakierów fluorowych, pianek, żeli i płukanek u dzieci i młodzieży w zależności od wieku i ryzyka próchnicy

Choroba próchnicowa zębów jest wynikiem oddziaływania wielu powiązanych ze sobą czynników, takich jak: bakterie próchnicotwórcze, węglowodany oraz podatne na próchnicę twarde tkanki zęba. Istotną rolę odgrywa zależność między czasem interakcji tych czynników a śliną. W szczególności dotyczy to zdolności buforujących i przeciwbakteryjnych śliny, dzięki czemu dochodzi do wytworzenia specyficznego środowiska jamy ustnej. Skuteczność zapobiegania próchnicy zależy m.in. od ukierunkowania działań profilaktycznych na ograniczenie czynników ryzyka tej choroby. Do podstawowych sposobów zapobiegania chorobie próchnicowej należą: prawidłowe odżywianie, dbałość o higienę jamy ustnej oraz stosowanie środków profilaktycznych zawierających fluor. Obok właściwej diety prewencja fluorkowa jest bardzo skuteczną metodą zapobiegania próchnicy zębów mlecznych i stałych. Warunek zapewnienia jej bezpieczeństwa i skuteczności to znajomość oraz przestrzeganie aktualnych zasad korzystania z różnych metod i środków zawierających związki fluoru. Fluorki są wykorzystywane w masowych, grupowych oraz indywidualnych sposobach zapobiegania. Światowa Organizacja Zdrowia i Światowa Federacja Dentystyczna rekomendują ich profilaktyczne używanie, podkreślając, że są one skuteczne i bezpieczne.

Związków fluoru używa się w wielu dziedzinach medycyny. Preparaty fluorowe wprowadzono do stosowania w stomatologii na podstawie doniesień naukowych o przeciwpróchniczym działaniu jonów fluoru. Przy stałej ich obecności w niskim stężeniu w płynach...

Sposoby profilaktycznego dostarczania fluoru do organizmu

W profilaktyce indywidualnej fluor może być dostarczany:

  • doustnie (tabletki lub krople) – jest to metoda endogenna (suplementacja), która wpływa na mineralizację powstających twardych tkanek zęba
  • zewnętrznie – jest to metoda egzogenna, gdy fluor działa przez miejscową aplikację na wyrznięte zęby.

Endogenna profilaktyka fluorkowa nie zmniejsza na stałe istotnie ryzyka choroby próchnicowej, natomiast dostarczenie nadmiernej ilości fluoru może być przyczyną fluorozy zębów. Korzystniejsze jest stosowanie metod egzogennych, zapewniających obecn...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Sposoby profilaktycznego dostarczania fluoru do organizmu

W profilaktyce indywidualnej fluor może być dostarczany:

Ryzyko choroby próchnicowej a profilaktyka fluorkowa

Zapobieganie próchnicy oparte na ocenie poziomu jej ryzyka polega na intensyfikacji profilaktyki wraz ze wzrostem prawdopodobieństwa wystąpienia tej choroby. Wszystkie dzieci [...]

Profilaktyka domowa

Polega ona na systematycznym szczotkowaniu zębów pastą z fluorem (tab. 1):

Profilaktyka profesjonalna

Żele, pianki i lakiery fluorkowe zawierające wysokie stężenia fluorków wykorzystuje się u dzieci z umiarkowanym i wysokim ryzykiem choroby próchnicowej, wyłącznie [...]

Zasady aplikacji żelu lub pianki z wysokim stężeniem fluorków

Podczas aplikacji pianki, na łyżce należy umieścić odpowiednią ilość środka profilaktycznego (do 2-4 ml lub ok. 40% pojemności łyżki), stosować ślinociąg, [...]

Podsumowanie

Przeciwpróchnicze, egzogenne oddziaływanie fluoru polega na:

Do góry