Nowe obowiązki lekarzy w związku z rosnącym ryzykiem zawleczenia chorób zakaźnych

Resort zdrowia rozszerza wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem przekazywania danych o wynikach leczenia lub o wykluczeniu nosicielstwa u ozdrowieńca  – wynika z projektu rozporządzenia, który trafił do konsultacji publicznych.
Projekt określa też zakres danych, terminy i sposób ich przekazywania.
Informacja o wynikach leczenia lub o wykluczeniu nosicielstwa u ozdrowieńca będzie obowiązkowo przekazywana w przypadku: błonicy, cholery, duru brzusznego, durów rzekomych A, B i C,  gruźlicy, ospy małpiej i ostrego nagminnego porażenia dziecięcego (poliomyelitis).
Dane mają być przekazywane przed wypisaniem osoby zakażonej lub chorej na chorobę zakaźną ze szpitala. To samo tyczy się pacjentów z podejrzeniem zakażenia lub choroby oraz ozdrowieńców.
Jak czytamy w uzasadnieniu, błonica i ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis) należą do chorób zakaźnych, których występowanie na terytorium Polski zostało wyeliminowane dzięki powszechnym obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Również dur brzuszny został praktycznie wyeliminowany w wyniku masowej akcji szczepień w latach 1964-1975. Nie notuje się też zachorowań na dury rzekome A, B i C ani rodzimych przypadków cholery.
Jak podkreśla resort zdrowia, istnieje jednak stałe ryzyko zawleczenia wymienionych chorób z obszarów ich występowania. Choroby te ze względu na ciężki, potencjalnie śmiertelny przebieg kliniczny, są objęte obowiązkiem hospitalizacji.
Specjalistyczna opieka szpitalna, która prowadzi do ustąpienia ostrych objawów chorobowych wywoływanych przez te choroby, daje możliwość kontynuowania leczenia oraz prowadzenia rehabilitacji w warunkach domowych. Pamiętać należy, że w przypadku wybranych chorób zakaźnych leczenie szpitalne zakończone sukcesem klinicznym (ustąpieniem objawów) nie musi oznaczać wyeliminowania nosicielstwa czynników etiologicznych tych chorób u pacjenta (ozdrowieńca).
Nosicielstwo może dotyczyć gardła – bakteria Corynobacterium diphteriae dla błonicy, a w przypadku przecinkowca cholery, pałeczek z rodzaju Salmonella Salmonella Typhi (dur brzuszny) i Salmonella Paratyphi (dury rzekome A, B i C) oraz wirusa polio – nosicielstwo występuje w jelitach. Dlatego przed wypisaniem pacjenta ze szpitala należy zweryfikować status nosicielstwa pacjentów lub ozdrowieńców.
Przecinkowce Vibrio cholerae – czynnik etiologiczny cholery – wydalane są w kale
przez cały okres choroby i przeważnie jeszcze przez kilka dni po ustąpieniu objawów
chorobowych. Nosicielstwo może utrzymywać się jeszcze przez okres kilku miesięcy, przy czym stosowanie antybiotyków skraca okres wydalania.
W przypadku duru brzusznego bezobjawowe nosicielstwo po przechorowaniu może być wielomiesięczne lub wieloletnie.
Zjawisko nosicielstwa występuje również w przypadku durów rzekomych A, B i C (ryzyko nosicielstwa stałego ocenia się na 2–3%).
W przypadku ostrego nagminnego porażenia dziecięcego (poliomyelitis) postępowanie wobec osób chorych i zakażonych bezobjawowo wynika również z faktu, że choroba ta jest objęta koordynowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) globalnym programem eradykacji.
W przypadku gruźlicy zgłoszeniem do Państwowej Inspekcji Sanitarnej będą natomiast objęte informacje o wynikach leczenia obejmującego skuteczność tzw. odprątkowania osób chorych (brak prątków gruźlicy w wydzielinie dróg oddechowych), które jako osoby już niezaraźliwe dla otoczenia będą kontynuowały leczenie w domu.
Uwzględniono również nowe zagrożenie dla zdrowia publicznego jakie stanowi w Europie ospa małpia. Na obszarze Polski osoby podejrzane o zachorowanie na ospę małpią oraz osoby z potwierdzonym zachorowaniem objęte są obowiązkiem hospitalizacji (izolacja w warunkach szpitalnych).
Warto dodać, że rozporządzenie nie określa zasad postępowania medycznego wobec
chorego, czyli m.in. zakresu i terminów wykonywanych u niego badań mikrobiologicznych – decyzję pozostawiono lekarzom.
Precyzuje natomiast, że dane pacjenta przekazywane są właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu (decyduje miejsca odbywania przez pacjenta hospitalizacji). Wymagane informacje są przekazywane telefonicznie na numer telefonu alarmowego opublikowany na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej odpowiedniej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub na inny wskazany w tym celu numer.
Rozporządzenie wejdzie w życie w ciągu 14 dni od ogłoszenia.