Lekarz przepisze darmowe leki pacjentowi już od 70. roku życia?

Organizacje pozarządowe, instytucje i stowarzyszenia pacjentów zjednoczyły siły, by dążyć do poszerzenia dostępu do bezpłatnych leków dla osób poniżej 75. r.ż. Ministerstwo Zdrowia potwierdziło, że resort pracuje nad takim rozwiązaniem.
Koalicja „Na pomoc niesamodzielnym” przygotowała apel o poszerzenie dostępu do darmowych leków o pacjentów 70+. Pod dokumentem skierowanym do decydentów i parlamentarzystów podpisali się przedstawiciele organizacji pacjentów oraz eksperci.
Leki za drogie dla seniorów
Liczba osób starszych w Polsce dynamicznie rośnie. Według GUS tych powyżej 75. r.ż. jest około 3,5 mln, ale tych po 60. r.ż. − już prawie 10 mln. Jak pokazują dane z badania przeprowadzonego przez Fundusz Hipoteczny DOM, w ostatnich miesiącach pogorszyła się sytuacja finansowa 57 proc. emerytów. Co czwarty z nich najwięcej gotówki wydaje na jedzenie, a co piąty (22 proc.) na leki. Z Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i Bazy Informacji Kredytowych (BIK) wynika natomiast, że długi osób po 65. r.ż. przekroczyły już 10 mld zł, a budżety ponad 60 proc. emerytów najbardziej uszczuplają wydatki na leki.
Koalicja „Na pomoc niesamodzielnym” zleciła przeprowadzenie ankiety wśród osób w wieku 60-74 lata z wielochorobowością i chorobami przewlekłymi. Wynikało z niej, że seniorzy, ograniczając codzienne wydatki, najpierw oszczędzają na rachunkach i żywności, ale zaraz potem na lekach. Ponadto okazuje się, że ponad 82 proc. badanych zdarzyło się w ostatnich miesiącach nie wykupić recept.
Jak wyjaśnia Magdalena Osińska-Kurzywilk, prezes Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”, lekarze zgłaszają, że ich pacjenci coraz częściej nie wykupują leków, bo są za drogie. − Granica między 70. a 75. r.ż. czasami jest złudna; osoby młodsze często przyjmują więcej leków, bo ich stan zdrowia tego wymaga. 13. i 14. emerytura nie załatwiają sprawy, a demografia nie pozostawia złudzeń – osób starszych będzie przybywać w lawinowym tempie – mówi Osińska-Kurzywilk.
Konieczne rozwiązania systemowe
Według Koalicji, poszerzenie dostępu do darmowych leków dla osób poniżej 75. r.ż. nie jest pomysłem nowym, został między innymi zawarty w założeniach Polskiego Ładu oraz w propozycjach Senatu RP.
− Dylematy seniorów dotyczące wykupowania leków najlepiej widać w aptekach – mówi Marian Witkowski, prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie. – Dlatego jako farmaceuci popieramy apel Koalicji i zachęcamy rządzących do zmian dotyczących populacji upoważnionej do bezpłatnych leków. Jest to o tyle ważne, że udział leków refundowanych w obrocie statystycznej apteki jest stosunkowo niewielki i nadal spada, więc trzeba rozszerzać projekt, aby faktycznie pomógł pacjentom − dodaje.
Obniżenie wieku do progu 70 lat oznaczałoby objęcie programem bezpłatnych terapii dodatkowe 2 mln osób (liczba osób w przedziale wiekowym 70-74, stan na 31.12.2021, GUS). Wiązałoby się to ze wzrostem wydatków na realizację świadczenia. Jednak, jak podkreślają eksperci, długofalowo zmiany przyniosłyby oszczędności wynikające z poprawy stanu zdrowia, zmniejszenia liczby interwencji medycznych i hospitalizacji seniorów.
Pod apelem Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym” podpisało się 30 podmiotów.
Sytuacja polskich seniorów w liczbach
− W ostatnich miesiącach pogorszyła się sytuacja finansowa 57 proc. emerytów (badanie opinii przeprowadzone przez Fundusz Hipoteczny DOM). Co czwarty senior najwięcej gotówki wydaje na jedzenie, a co piąty na leki.
− 246 tys. seniorów żyje w skrajnym ubóstwie („Raport o Biedzie 2022”, Szlachetna Paczka).
− Długi emerytów w listopadzie 2022 r. były o ponad 400 mln zł wyższe niż w analogicznym okresie rok wcześniej. 40 proc. badanych nie ma żadnych oszczędności od co najmniej pół roku. Maleje grupa osób, która ma z czego odkładać pieniądze (Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor).
− 30 proc. seniorów obawia się problemów z płaceniem rachunków za prąd (badanie firmy Intrum, listopad 2022 r.).
− Obecna sytuacja zmusza seniorów do oszczędzania. W razie kłopotów finansowych rezygnują oni z wyposażenia mieszkania (56,85 proc.), kupowania ubrań (19,41 proc.), leczenia (18,52 proc.) i jedzenia (4,98 proc.) – badanie dziennika „Fakt”.
− Seniorzy są zadłużeni na 10 mld zł. Zwykle są to kredyty na bieżące potrzeby (dane Biura Informacji Kredytowej).
− Budżety domowe ponad 60 proc. emerytów najbardziej drenują wydatki na leki (Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor).