Program bezpłatnych leków dziurawy jak sito

Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Katowicach dr n. med. Tadeusz Urban jest zaniepokojony tym, że przepisy przyznające seniorom 65+ i dzieciom do 18. roku życia bezpłatne leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i określone wyroby medyczne – są nieprecyzyjne. Wystosował więc pismo do Naczelnej Rady Lekarskiej, by ta w rozmowach z Ministerstwem Zdrowia zwróciła uwagę na problem.

Według Ministerstwa Zdrowia recepty z uprawnieniem „DZ” i „S” nie mogą być wystawiane przez:
•    lekarzy zatrudnionych w hospicjach i hospicjach domowych (zakres opieki paliatywnej i hospicyjnej)
•    lekarzy realizujących świadczenia gwarantowane z zakresu świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej
•    lekarzy z centrów zdrowia psychicznego i szpitali psychiatrycznych
•    lekarzy z gabinetów prywatnych.
Recepty wystawione przez tych lekarzy dla pacjentów ubezpieczonych są realizowane ze zniżką wynikającą z wykazu leków refundowanych, ale nie bezpłatnie.

W piśmie prezes ŚIL zwrócił uwagę na następujące kwestie:

1. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu, uprawnionymi do wystawiania recept są lekarze udzielający świadczeń w ramach POZ, AOS i leczenia szpitalnego, ale także lekarze mający prawo wykonywania zawodu, którzy zaprzestali wykonywania zawodu.
Wątpliwości dotyczą sposobu rozumienia pojęcia „lekarz, który zaprzestał wykonywania zawodu”. Z uzyskanych informacji wynika, że Ministerstwo Zdrowia ww. określenie tłumaczy inaczej, aniżeli pojęcie to rozumiane jest na gruncie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Tu rozumiane jest jako lekarz niewykonujący zawodu, ale uprawniony do wystawiania recept pro auctore i pro familiae.
Według prezesa ŚIL istotne jest, aby jednoznacznie określić krąg lekarzy dopuszczonych do wystawiania bezpłatnych recept. Precyzyjne wyjaśnienie jest istotne również w kontekście dochodzenia przez NFZ kwot nienależnej refundacji.
Dr Tadeusz Urban podkreśla, że aplikacja gabinet.gov.pl umożliwia wystawianie tych recept każdemu lekarzowi i lekarzowi dentyście, bez jakichkolwiek ograniczeń. Powyższe może wprowadzać w błąd i doprowadzić do sytuacji, w której dla uprawnionych grup pacjentów zostaną przepisane leki przez osoby do tego nieuprawnione w rozumieniu przepisów ustawy o świadczeniach.

2. Mimo szerokiego kręgu lekarzy uprawnionych do wystawiania recept pacjentom – świadczeniobiorcom do ukończenia 18. roku życia i po ukończeniu 65. roku życia – pozostają obszary udzielania świadczeń w ramach NFZ, w których pacjentom one nie przysługują, tj.:
- opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień
- opieka paliatywna i hospicyjna.
Należy zaznaczyć, że obecnie wielu spośród pacjentów korzystających ze świadczeń w ramach opieki paliatywnej i hospicyjnej oraz opieki psychiatrycznej stanowią pacjenci do ukończenia 18. roku życia i po 65. roku życia.

3. Potwierdzenia wymaga również możliwość wystawiania recept na bezpłatne leki w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Zgodnie z przepisem §2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (t.j. Dz. U. Z 2023 r., poz. 1427), świadczenia gwarantowane z tego zakresu obejmują również świadczenia nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. ŚIL wskazuje, że także w tym przypadku duży odsetek pacjentów stanowią ci do ukończenia 18. roku życia i powyżej 65. roku życia. Ustawa gwarantuje wskazanym grupom pacjentów dostęp do bezpłatnych leków, środków spożywczych i wyrobów medycznych, o ile są one przepisywane przez lekarza udzielającego świadczeń w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

4. Obecne przepisy wykluczają lekarzy dentystów z możliwości wystawiania recept dla pacjentów – świadczeniobiorców – do ukończenia 18. roku życia i tych po ukończeniu 65. roku życia.
Izba wskazuje na niespójność przepisów – w przeciwieństwie do ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (przepisu art. 3 ust. 1) ustawa o świadczeniach w słowniczku ustawowym nie definiuje pojęcia „lekarz”, w ramach którego rozumie się obydwie grupy zawodowe – zarówno lekarzy, jak i lekarzy dentystów.

Lek. Jakub Kosikowski z Naczelnej Izby Lekarskiej przekazał Podyplomie.pl, że rozmowy w sprawie wątpliwości zgłoszonych przez prezesa ŚIL Naczelna Izba Lekarska toczy już od kilku tygodni. W spotkaniach z MZ oprócz samorządu lekarskiego uczestniczą także: Naczelna Izba Aptekarska, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej, Porozumienie Zielonogórskie oraz Porozumienie Rezydentów.