Prawo do przepisywania darmowych leków otrzyma więcej lekarzy? Przestój w sprawie

Lekarze domagają się, by recepty na darmowe leki dla pacjentów do 18 r.ż. i po 65 r.ż. mógł wystawiać każdy lekarz, niezależnie od miejsca pracy.

Lekarze piszą apeluje
Do Naczelnej Izby Lekarskiej wpływają lawinowo pisma w tej sprawie. Lekarze apelują, by izba pilnie zajęła się problemem. Według lekarzy to niesprawiedliwe, że nie każdy z nich może wystawiać takie recepty pacjentom w wieku do 18 r.ż. oraz po ukończeniu 65 r.ż.  
Darmowych leków nie mogą przepisać np. lekarze specjaliści, którzy pracują w gabinetach lub jednostkach niemających podpisanych umów z NFZ. Według lekarzy to nie tylko niesprawiedliwe dla pacjentów, ale także stanowi ograniczenie uprawnień lekarzy do wystawiania bezpłatnych recept dla osób uprawnionych.
Naczelna Izba Lekarska popiera postulat lekarzy i obiecuje walkę o zmianę niesprawiedliwych przepisów. − Nad rozwiązaniem tego problemu pracujemy intensywnie już od dłuższego czasu – zapewnia wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej Klaudiusz Komor w komunikacie NIL. − Aktywnie bierzemy udział w ministerialnym zespole ds. preskrypcji i realizacji recept na leki gotowe i recepturowe. Eksperci będący w jego składzie, w tym przedstawiciele resortu zdrowia, obecnie zgodnie uważają, że te uprawnienia powinny być przypisane do pacjenta, tak aby recepty na darmowe leki dla pacjentów do 18 r.ż. i po 65 r.ż. mógł wystawiać każdy lekarz, niezależnie od miejsca pracy – stwierdza.
Jak informuje Klaudiusz Komor, główną przeszkodą w szybkim rozwiązaniu problemu jest okres powyborczy i fakt, że proces organizacji nowego parlamentu i rządu wciąż trwa.

Chaos przy wprowadzaniu programu
Przypomnijmy, że od początku września osoby powyżej 65. r.ż. i te do 18. r.ż. są uprawnione do bezpłatnego nabywania części leków. Lista leków obejmuje ponad 420 substancji czynnych dla seniorów i prawie 280 substancji czynnych dla dzieci.
Od początku programu pacjenci i lekarze nie mieli jasności, jak interpretować przepisy. Najpierw chaos wywołało to, że pacjenci masowo ruszyli do lekarzy, by leki wystawione wcześniej przepisali im na recepty z wrześniową datą. Szybko okazało się też, że darmowych leków nie przepiszą m.in. lekarze hospicjów i domów opieki.
W odpowiedzi na liczne wątpliwości resort przedstawił odpowiedzi na najczęstsze z nich.

Kto może wystawić bezpłatne recepty dla pacjentów?
Recepta może być wystawiona przez lekarza lub pielęgniarkę udzielających świadczeń z zakresu POZ, AOS, lecznictwa szpitalnego (w tym lekarzy pracujących na szpitalnych oddziałach ratunkowych i izbach przyjęć − jednak wyłącznie w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego); lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu lub dla krewnych bądź powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa.
Każda osoba wystawiająca receptę przed jej wystawieniem musi zweryfikować, za pośrednictwem systemu informatycznego (IKP), ilość oraz rodzaj przepisanych pacjentowi produktów pod względem bezpieczeństwa i konieczności ich stosowania, biorąc pod uwagę recepty wystawione, a także zrealizowane dla tego pacjenta. Obowiązek ten dotyczy również wystawiania recept pro auctore i pro familiae.

Kto nie może wystawić bezpłatnych recept?
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami recepta z uprawnieniem „DZ” i „S” nie może być wystawiona przez:
- lekarzy zatrudnionych w hospicjach i hospicjach domowych (zakres opieki paliatywnej i hospicyjnej),
- lekarzy realizujących świadczenia gwarantowane z zakresu świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej,
- lekarzy z centrów zdrowia psychicznego i szpitali psychiatrycznych,
- lekarzy z gabinetów prywatnych.

Kto może wystawiać recepty pro auctore i pro familiae?
Recepty pro auctore i pro familiae może wystawić każdy lekarz i pielęgniarka wymienieni w pyt. 3, jeśli osoba, dla której są wystawiane, spełnia warunki wymienione w pyt. 1, a osoba wystawiająca receptę spełnia wymogi określone w 43a ust. 1b ustawy o świadczeniach (weryfikacja w IKP).
Czy receptę na leki bezpłatne mogą otrzymać dzieci nieubezpieczone?
Uprawnienie „DN” na recepcie może widnieć na tej samej recepcie z uprawnieniem „DZ”. Analogicznie nie ma żadnych przeciwwskazań prawnych, dla których uprawnienie „DZ” nie może być łączone z uprawnieniem dla kobiety w ciąży − „C”.

Czy prawo do bezpłatnych leków przysługuje obywatelom Ukrainy?
Obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z konfliktem zbrojnym oraz którym nadano numer PESEL, przysługuje prawo do bezpłatnego zaopatrzenia w leki na tych samych zasadach co osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Karta Polaka nie upoważnia do otrzymywania bezpłatnych leków. Dokument ten upoważnia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych (w sytuacji wystąpienia stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego), w zakresie określonym w ustawie o świadczeniach, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewiduje zasady bardziej korzystne.