Pacjenci z niewydolnością serca zadowoleni z monitoringu

Uczestnicy projektu: "Telemonitoring pacjentów z niewydolnością serca" 11 stycznia w siedzibie Narodowego Instytutu Kardiologii (NIKard) omówili wyniki.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele ministerstwa zdrowia, ośrodków partnerskich, eksperci medyczni z ośrodków klinicznych z doświadczeniem w realizowaniu projektów z zakresu telemedycyny oraz pracownicy NIKard.

Cele projektu
Celem projektu była poprawa bezpieczeństwa oraz jakości życia chorych z niewydolnością serca poprzez zapewnienie skoordynowanej opieki tradycyjnej i telemedycznej oraz działania edukacyjne. W ramach projektu testowano model telemedycznej opieki nad pacjentami z niewydolnością serca, wykorzystując do tego dedykowaną platformę internetową. Środki na realizację projektu pochodzą z Programu Zdrowie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014 – 2021 (85%) oraz budżetu państwa (15%). Jego całkowita wartość wynosi ponad 2,5 mln zł.

Problemem rosnąca liczba chorych
Podczas wydarzenia podsumowano przebieg pilotażu, omówiono jego mocne i słabe strony oraz przedstawiono wstępne wyniki ankiety oceniającej satysfakcję pacjentów z udziału w projekcie.
Prof. dr hab. n. med. Maciej Sterliński, zastępca dyrektora ds. klinicznych NIKard zwrócił uwagę na wzrost liczby chorych z niewydolnością serca. - Progresja tej choroby staje się istotnym problemem społecznym, dlatego wprowadzanie takich rozwiązań jak telemonitoring pozwala na zapewnienie lepszej opieki nad tą grupą pacjentów – podkreślił prof. Sterliński.
Wykład inauguracyjny na temat rozwiązań telemedycznych w opiece nad chorymi z niewydolnością serca wygłosił płk. prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Paweł Krzesiński z Wojskowego Instytutu Medycznego - Państwowego Instytutu Badawczego.

Korzyści dla seniorów
Wstępne podsumowanie przebiegu pilotażu projektu w Narodowym Instytucie Kardiologii omówiła dr n. med. Anna Drohomirecka, koordynator zespołu ds. medycznych.
W  pilotażu wzięło w sumie 424 chorych z niewydolnością serca w średnim wieku 65 lat, przy czym najstarszy pacjent miał 93 lata. Dużym sukcesem było objęcie opieką licznej grupy pacjentów w wieku podeszłym. W ramach monitorowania chorzy wykonali ponad 142 tysiące pomiarów ciśnienia, tętna i masy ciała, z czego nieco ponad 30 tysięcy wykraczało poza ustalone limity normy dla danego chorego i wymagało analizy zespołu lekarskiego prowadzącego nadzór nad monitoringiem.

Wyzwania dla ośrodków
W dalszej części konferencji podsumowano realizację pilotażu w poszczególnych ośrodkach partnerskich oraz zalety i wady testowanego rozwiązania z punktu widzenia kadry medycznej i administracyjnej oraz pacjenta. Głos zabrali przedstawiciele wszystkich ośrodków (dr Andrzej Zapaśnik i Maria Koszałka z Przychodni BaltiMed w Gdańsku, dr n. o zdr. Bartosz Pędziński i dr Tomasz Janczarski z Łomżyńskiego Centrum Medycznego, dr Paweł Żuk z Centrum Medyczno - Diagnostycznego w Siedlcach).
Prelegenci podkreślali konieczność dużego zaangażowania w tego rodzaju opiekę zespołu lekarskiego oraz znaczną rolę personelu pielęgniarskiego i pomocniczego, np. koordynatorów medycznych.
Ponieważ w pilotażu NIKard wykorzystano smartfony do przesyłania wyników pomiarów parametrów życiowych niezbędne było stałe wsparcie techniczne, w szczególności dla chorych mających mniejsze doświadczenie w obsłudze tego typu telefonu. Dużym wyzwaniem było przeszkolenie pacjentów, tak aby prawidłowo wykonywali pomiary ciśnienia, tętna i masy ciała oraz nauczyli się rozpoznawać niepokojące objawy, które mogą się pojawić w przebiegu choroby, prawidłowo na nie reagować.

Wyniki ankiet
Anna Małek, kierownik projektu podkreślała, jak dużym wyzwaniem logistycznym jest zorganizowanie dobrze funkcjonującego systemu teleopieki w oparciu o współpracę wielu ośrodków. Natomiast dr hab. Dariusz Trzmielak, prof. UŁ, zastępca dyrektora ds. nauki podzielił się swoimi spostrzeżeniami powstałymi podczas realizacji pilotażu w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.
W dalszej części spotkania dr n. med. Anna Drohomirecka, koordynator zespołu ds. medycznych przedstawiła wstępne wyniki ankiety oceniającej satysfakcję pacjentów z udziału w projekcie. Jak zaznaczyła, 96% pacjentów, którzy wypełnili ankietę, jest zadowolonych z zaproponowanych w projekcie rozwiązań (połowa z nich oceniła bardzo wysoko zaproponowane rozwiązanie). 83% chorych bardzo dobrze oceniło konieczność codziennych pomiarów parametrów życiowych. Z kolei 55% badanych zadeklarowało dalsze samodzielne pomiarów w przyszłości.

Problem nierówności w zdrowiu
W trakcie konferencji podsumowującej pilotaż programu, zostały omówione przez kierowników medycznych wstępne wyniki realizacji projektu pn.: "Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu poprzez stosowanie rozwiązań telemedycyny i e-zdrowia" w dziedzinie kardiologii również w pozostałych jednostkach będących beneficjentami programu: Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi (prof. dr hab. Agata Bielecka-Dąbrowa), Górnośląskie Centrum Medyczne w Katowicach (prof. dr hab. Rafał Młynarski), SP ZOZ Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Rzeszowie (dr Mateusz Wiśniowski). Spotkanie podsumował prof. Tomasz Zieliński, kierownik Kliniki Niewydolności Serca i Transplantologii NIKard, członek komitetu sterującego.
Wszyscy zgodnie argumentowali celowość wprowadzenia rozwiązań telemedycznych do codziennej praktyki klinicznej w oparciu o doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji pilotażu.

Kwalifikacja do zdalnej opieki
Rekrutacja do projektu: "Telemonitoring pacjentów z niewydolnością serca" odbywała się wśród chorych z niewydolnością serca, leczonych w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej oraz w poradniach kardiologicznych realizujących projekt w ramach partnerstwa. Do pilotażu zakwalifikowano 424 pacjentów, którzy zostali objęci nie dłuższym niż 3-miesięcznym okresem monitoringu. W tym czasie samodzielnie dokonywali oni codziennych pomiarów masy ciała, ciśnienia oraz tętna za pomocą przeznaczonych do tego urządzeń: wagi i ciśnieniomierza, które dzięki sparowanemu z nimi smartfonowi z zainstalowaną aplikacją automatycznie przesyłały wyniki pomiarów na dedykowaną platformę telemedyczną. Z kolei analizą tych wyników zajmowali się specjaliści z Narodowego Instytutu Kardiologii. Jeśli pomiary te wykraczały poza wcześniej określone limity, były one oznaczone jako pomiar alarmujący. W uzasadnionych przypadkach zespół monitorujący kontaktował się z pacjentem. Jednocześnie wysyłana była informacja do poradni POZ, pod opieką, której przebywa pacjent.

Szkolenia i edukacja pacjentów
Telemonitoring wymagał od pacjenta większego zaangażowania w proces leczenia. Kluczowe znaczenia miały samoobserwacja i umiejętność reagowania na niepokojące objawy. Dodatkowo, zaproponowane w projekcie rozwiązania telemedyczne zmniejszyły obciążenie chorych związane z dojazdem do placówek medycznych, wyrównując przy tym szanse na dostęp do opieki lekarskiej osobom mniej sprawnym fizycznie lub zamieszkującym tereny wykluczone. Takie podejście nie ograniczało jednak bezpośredniego kontaktu z lekarzem. Pacjenci korzystali z zaplanowanych regularnych comiesięcznych wizyt i telekonsultacji lekarskich bądź pielęgniarskich, a w razie potrzeby umawiane były tradycyjne stacjonarne porady lekarskie lub pielęgniarskie. - Poprzez realizację tego pilotażu wypracowaliśmy mechanizmy, z których część będzie mogła być wdrożona w rutynowej opiece nad pacjentami z niewydolnością serca. Zależy nam również na dalszej aktywizacji chorych i ich zaangażowaniu w proces leczniczy, dlatego dużo czasu przeznaczyliśmy na ich szkolenia i edukację - powiedziała dr n. med. Anna Drohomirecka, koordynator zespołu ds. medycznych z Narodowego Instytutu Kardiologii.

Współpraca z partnerami
Projekt realizowany jest przez Narodowy Instytut Kardiologii w partnerstwie z 11 placówkami POZ (CMD Sp. z o.o., przychodnie w: Siedlcach, Mińsku Mazowieckim, Łukowie, Wielgolesie, Sterdyni, Nurze, Żelechowie, Hołubli i Domanicach; Łomżyńskie Centrum  Medyczne Sp. z o.o. oraz Przychodnia Baltimed Sp. z o.o., Sp. k. w Gdańsku) oraz Stowarzyszeniem Transplantacji Serca im. prof. Zbigniewa Religi.