Lekarze zabierają głos: potrzebne zmiany w wynagrodzeniach biegłych

24 maja 2024 roku Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej (NRL) opublikowało swoje stanowisko dotyczące projektów rozporządzeń ministra sprawiedliwości. Propozycje resortu przewidują zmianę stawek wynagrodzenia biegłych sądowych, które od lat są niedoszacowane. Lekarze podkreślają, że tak krótki termin konsultacji (zaledwie 3 dni) uniemożliwia rzetelną ocenę proponowanych zmian, które mają istotne znaczenie dla całego środowiska medycznego.

Niedostateczna liczba biegłych

Biegli są niezbędni do wydawania opinii w sprawach sądowych, zarówno cywilnych, jak i karnych. Niestety, niskie stawki wynagrodzenia oraz biurokratyczne trudności sprawiają, że coraz mniej specjalistów jest chętnych do podjęcia się tej roli. Skutkuje to opóźnieniami w postępowaniach sądowych oraz obniżeniem jakości wydawanych opinii. Sytuacja ta wymaga pilnej poprawy, aby zapewnić obywatelom sprawiedliwe procesy.

Uwagi i propozycje lekarzy

NRL wyraziło poparcie dla niektórych zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, w tym możliwości rozliczenia wydatków poniesionych przez biegłych nie tylko na podstawie faktur, ale także oświadczeń. To ułatwi pracę biegłym indywidualnym oraz instytutom naukowym.

Jednak lekarze zwracają uwagę na pewne nieścisłości w projekcie. Przykładowo, załącznik do rozporządzenia obejmuje badania, które nie mają zastosowania w postępowaniu cywilnym, jak ocena zdolności do odbycia kary pozbawienia wolności czy badanie śladów postrzałowych. NRL podkreśla, że te elementy powinny być wyraźnie oddzielone od procedur cywilnych, aby uniknąć nieporozumień.

Wysokość wynagrodzeń wciąż niezadowalająca

Lekarze krytykują również obecne stawki wynagrodzeń biegłych, które są nieakceptowalnie niskie. Przykładowo, za wydanie opinii dotyczącej inwalidztwa lub niepełnosprawności można otrzymać jedynie od 49 do 334 złotych. NRL wskazuje, że wynagrodzenia biegłych powinny być powiązane z przeciętnym wynagrodzeniem, które znacznie wzrosło od 2017 roku. Brak regularnej waloryzacji wynagrodzeń zniechęca specjalistów do podejmowania się tej odpowiedzialnej roli, co pogłębia problem braku biegłych sądowych.

Apel o dalsze konsultacje

Prezydium NRL zaznacza, że mimo pewnych pozytywnych zmian, proponowane rozporządzenia nadal wymagają dalszych modyfikacji. Lekarze apelują o wydłużenie terminu konsultacji, aby mogli przeprowadzić szczegółową ocenę i zaproponować merytoryczne poprawki. Tylko wtedy można będzie stworzyć system wynagrodzeń, który będzie sprawiedliwy i atrakcyjny dla biegłych sądowych, co w efekcie poprawi funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w Polsce.

Rozwiązanie problemu leży także w interesie środowiska lekarzy, bo gwarantuje rzetelne opiniowanie. Lekarz który ma problem, ponieważ jest podejrzany o popełnienie błędu medycznego, powinien mieć pewność, że jego praca będzie prawidłowo oceniona przez biegłego, który ma dostateczną wiedzę i motywację, aby wydać opinię.