Rośnie liczba recept na oksykodon: Ministerstwo Zdrowia bije na alarm

W czwartek podczas obrad sejmowej Komisji Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia przedstawiło niepokojące dane dotyczące preskrypcji opioidów w Polsce. Wiceminister zdrowia Marek Kos ujawnił, że liczba recept na oksykodon, silny opioidowy lek przeciwbólowy, wzrosła drastycznie w ciągu ostatnich pięciu lat. Od stycznia do maja 2024 roku wystawiono 104 tysiące takich recept, co stanowi wzrost o 50% w porównaniu z 2019 rokiem.

Uzależnienie od opioidów  w Polsce
Kos podkreślił, że choć w Polsce problem uzależnienia od opioidów jest mniejszy niż w innych krajach europejskich, sytuacja wymaga pilnej uwagi. W Polsce jest około 15 tysięcy problemowych użytkowników opioidów, a 16% osób zgłaszających się na leczenie uzależnień stanowią osoby uzależnione od tych substancji.

Trendy w preskrypcji opioidów
Wiceminister zwrócił uwagę na dwa przeciwstawne trendy: spadek liczby recept na fentanyl oraz wzrost liczby recept na oksykodon. W 2019 roku lekarze wystawili 143 tysiące recept na fentanyl, natomiast w 2023 roku liczba ta spadła do 119 tysięcy. W pierwszych pięciu miesiącach 2024 roku było to już tylko 45 tysięcy recept.
W tym samym okresie liczba recept na oksykodon wzrosła z 171 tysięcy w 2019 roku do 230 tysięcy w 2023 roku. Do maja 2024 roku wystawiono już 104 tysiące takich recept, co oznacza wzrost o 11% w porównaniu z 2023 rokiem.
"Wzbudza to nasze największe obawy i będzie wymagało podjęcia działań. Być może ten lek jest podawany w odpowiednich wskazaniach, ale będzie to wymagało odpowiedniego monitoringu," podkreślił Kos.

Rola receptomatów
Ministerstwo Zdrowia zwróciło również uwagę na rosnącą rolę receptomatów w dostępie do leków. W 2019 roku w receptomatach wystawiono 583 tysiące recept, z których skorzystało około 64 tysiące pacjentów. W 2023 roku liczba ta wzrosła do ponad 2 milionów 850 tysięcy recept, a z usługi skorzystało ponad milion pacjentów.
Przedstawicielka Narodowego Funduszu Zdrowia wskazała, że część lekarzy pracujących dla receptomatów unika przepisywania leków objętych refundacją z obawy przed kontrolami funduszu.

Nielegalna sprzedaż leków
Podczas obrad Komisji Zdrowia omówiono również problem nielegalnej sprzedaży leków w internecie. Tomasz Lisiewski z Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego (GIF) poinformował, że w internecie działają grupy przestępcze, które wyprowadzają substancje kontrolowane z legalnego łańcucha dystrybucji. W związku z tym GIF współpracuje z Centralnym Biurem Śledczym Policji.
Serwis sprzedażowy Allegro, w porozumieniu z GIF, wprowadził algorytm wykrywający oferty zawierające nielegalne substancje, co pozwoliło na wycofanie około 100 tysięcy takich ofert od początku roku.

Propozycje zmian legislacyjnych
Poseł Janusz Cieszyński (PiS) przedstawił komisji propozycje zaostrzenia przepisów dotyczących receptomatów, w tym wymóg teleporady z użyciem audio i wideo przy przepisywaniu silnie działających leków. Zasugerował również monitorowanie przepisywania i wydawania opioidów na poziomie placówek oraz pracowników.
Cieszyński zaproponował także, aby przeciwdziałanie nielegalnemu obrotowi opioidami stało się zadaniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, a Główny Inspektorat Sanitarny był zobowiązany do prowadzenia badań ścieków w celu wykrywania ognisk użycia narkotyków.
Poseł zapowiedział złożenie oficjalnego wniosku o przygotowanie projektu ustawy antyopioidowej, który miałby być wynikiem współpracy komisji.