Spadek odporności zbiorowej na odrę: co to oznacza dla lekarzy?

Ostatnie doniesienia prasowe wywołały szeroką dyskusję na temat stanu odporności zbiorowej przeciwko odrze w Polsce. Pojawiły się one 17 lipca, dzień po opublikowanym raporcie UNICEF, który wskazuje na alarmujący spadek wskaźników szczepień. W 2022 roku pierwszą dawkę szczepionki MMR (przeciwko odrze, śwince i różyczce) otrzymało 91% dzieci, a drugą dawkę jedynie 77%. To znacznie poniżej progu 95%, który gwarantuje odporność populacyjną na odrę.

Odpowiedź Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego
18 lipca 2024 roku Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB wydał oświadczenie, przedstawiając bardziej szczegółowe dane. Instytut poinformował, że w 2022 roku zaszczepiono 90,9% dzieci urodzonych w 2020 roku i 93,7% dzieci urodzonych w 2019 roku pierwszą dawką szczepionki. Druga dawka szczepionki została podana 98,6% dzieci w dziesiątym roku życia. Jednakże w przypadku dzieci w siódmym roku życia drugą dawkę otrzymało jedynie 77,4%.

Regionalne zróżnicowanie i skutki dla lekarzy
Minister zdrowia Izabela Leszczyna pytana o sprawę w TVN24 przyznała, że zróżnicowanie poziomu szczepień w różnych województwach prowadzi do powstawania lokalnych ognisk odry. Od początku roku do 15 lipca odnotowano ponad 220 przypadków odry, z czego najwięcej w województwach mazowieckim i dolnośląskim.
To regionalne zróżnicowanie poziomu szczepień stanowi poważne wyzwanie dla lekarzy. Lekarze w regionach o niższych wskaźnikach szczepień muszą być przygotowani na częstsze występowanie ognisk choroby. To oznacza zwiększoną liczbę konsultacji, diagnostyki i leczenia przypadków odry, co dodatkowo obciąża i tak już przeciążony system opieki zdrowotnej.

Rosnąca liczba odmów szczepień
Rok 2023 był rekordowy pod względem liczby odmów szczepień – odnotowano aż 87 344 przypadki. Jest to niemal trzydziestokrotny wzrost w ciągu dwóch dekad. Narastający trend odmów szczepień stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego, a lekarze są na linii frontu w walce z tym zjawiskiem.

Plan działania i edukacja
Jak poinformowała minister Leszczyna, Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski zaproponował plan zwiększenia wskaźników szczepień. Strategia zakłada intensywną kampanię informacyjną skierowaną do rodziców oraz wprowadzenie elektronicznej karty szczepień. Minister zdrowia podkreśliła, że działania te mają na celu edukację rodziców, a nie ich karanie.

Wyzwania dla systemu opieki zdrowotnej
Lekarze i personel medyczny będą musieli zmierzyć się z realnymi wyzwaniami, które wynikają ze spadku poziomu wyszczepienia. Konieczne będzie nie tylko leczenie rosnącej liczby chorych na odrę, ale również intensywna edukacja. Każde ognisko choroby to dodatkowe obciążenie dla systemu, który już teraz boryka się z brakami kadrowymi i rosnącymi oczekiwaniami społeczeństwa.
Ważne będzie zrozumienie i wsparcie ze strony rządu, mediów oraz społeczności lokalnych, aby wspólnie zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwu.