Spotkanie konsultantów: co dalej z aborcją w Polsce?

– W najbliższych dniach odbędzie się spotkanie prof. Piotra Gałeckiego, konsultanta krajowego w dziedzinie psychiatrii, oraz kandydatki na nową konsultantkę krajową w dziedzinie położnictwa i ginekologii (prof. Ewa Wender-Ożegowska – przyp. red.), mające na celu opracowanie standardów postępowania w kwestii aborcji – zapowiedziała w Radiowej Jedynce minister zdrowia Izabela Leszczyna. 

Polityczka podkreśliła, że nie jest to próba liberalizacji prawa aborcyjnego niejako tylnymi drzwiami, ale raczej reakcja na chaotyczne wytyczne opracowane przez poprzedników, które, jej zdaniem, mogły prowadzić do większego cierpienia kobiet.

Leszczyna zaznaczyła, że zgodnie z ustawą lekarz ma prawo dokonać terminacji ciąży w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia kobiety, bez konieczności zwoływania konsyliów. – Jeśli lekarz ma wątpliwości, zawsze może to zrobić, ale nie jest to wymagane – dodała, krytykując przepisy wymagające orzeczenia drugiego lekarza.

Na pytanie o wiek ciąży, kiedy możliwa jest aborcja, minister Leszczyna odpowiedziała, że nie planuje wprowadzenia takich ograniczeń. – Jeśli życie kobiety jest zagrożone, decyzję podejmuje lekarz lub sama kobieta – powiedziała.

Odpowiedzialność lekarzy i nowe wytyczne

Minister zdrowia skrytykowała postawę niektórych lekarzy, którzy podważają prawo innych specjalistów do wykonywania zawodu w kwestiach aborcji. 

A co z tzw. aborcjomatami, czyli automatami, w których będzie można uzyskać komercyjnie odpowiednie zaświadczenie online? Czy będą wytyczne dla psychiatrów jasno precyzujące, jakie sytuacje można uznać za zagrożenie zdrowia i życia?

Izabela Leszczyna zasugerowała, że nowe standardy postępowania, opracowane przez konsultantów, będą odpowiedzią na wyzwania związane z dostępem do aborcji i zagrożeniami dla zdrowia psychicznego kobiet. – Zapewniam, że żaden psychiatra nie wystawi zaświadczenia, że zdrowa, zaawansowana ciąża zagraża zdrowiu psychicznemu kobiety – podkreśliła.

Kontrowersje wokół nowych wytycznych

Ministerstwo Zdrowia, we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości, zaprezentowało 30 sierpnia nowe wytyczne dotyczące procedur związanych z zakończeniem ciąży dla podmiotów leczniczych. Dodatkowo Ministerstwo Sprawiedliwości, w ramach współpracy z resortem zdrowia, wydało także wytyczne dla prokuratorów. Minister Adam Bodnar podkreślił, że decyzja o aborcji z powodu stanu zdrowia psychicznego kobiety jest zgodna z obowiązującym prawem i nie powinna być powodem interwencji prokuratury.

Wytyczne te mają zmienić realia stosowania prawa w taki sposób, by ułatwić dostęp do legalnej aborcji w Polsce, mimo restrykcyjnego prawa i niemożności przeforsowania zmian w Sejmie. 

Dyskusję podgrzała jednak kwestia klauzuli sumienia. W wytycznych jasno zaznaczono, że lekarz nie może powoływać się na klauzulę sumienia, jeśli zwłoka w udzieleniu pomocy medycznej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjentki. Jest to punkt, który budzi sprzeciw części środowiska medycznego, obawiającego się o naruszenie praw lekarzy do odmowy wykonania zabiegu z powodów etycznych.