Nowe leczenie niedomykalności zastawki trójdzielnej – pierwsze zabiegi TTVI w Polsce

Pierwszy w Polsce program leczenia ciężkiej niedomykalności zastawki trójdzielnej za pomocą wszczepiania protez zastawkowych z dostępu przez żyłę udową (TTVI – transcatheter tricuspid valve implantation) rozpoczęto w I Katedrze i Klinice Kardiologii – poinformował Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Jak informuje uczelnia, specjaliści wykonali już trzy takie zabiegi. Przebiegły bez powikłań i u wszystkich trojga chorych doprowadziły do usunięcia niedomykalności trójdzielnej.

Niedomykalność – poważne zagrożenie

Niedomykalność zastawki trójdzielnej jest częstą wadą serca. Szacuje się, jej ciężka postać występuje u około 100 000 mieszkańców Polski. Przez lata choroba może nie dawać objawów. Wraz ze wzrostem nieszczelności zastawki coraz większa ilość krwi zamiast płynąć do płuc, cofa się z serca do organizmu. Prawa komora musi wykonywać większą pracę, co doprowadza do jej niewydolności.

Przekrwieniu ulegają też narządy wewnętrzne, w tym wątroba, nerki i jelita. Pojawiają się obrzęki kończyn dolnych i wodobrzusze. Obrzęknięty układ pokarmowy nie pozwala na wchłanianie leków podawanych doustnie. Pacjenci tracą apetyt i zmniejsza się ilość tkanki mięśniowej. Choroba narasta latami, a gdy osiągnie zaawansowane stadium, najczęściej w siódmej lub ósmej dekadzie życia, chorzy często obciążeni są dodatkowymi schorzeniami, które zwiększają ryzyko operacji na otwartym sercu, w tym wady zastawki trójdzielnej.

Nowe metody i ich ograniczenia

Przez lata nie było skutecznej metody zabiegowego leczenia chorych z ciężką niedomykalnością trójdzielną i wysokim ryzykiem operacji kardiochirurgicznej. Ze względu na liczbę chorych szukających pomocy z powodu objawów wady, w 2018 roku w I Katedrze i Klinice Kardiologii WUM rozpoczął się pierwszy w Polsce program przezcewnikowej terapii niedomykalności trójdzielnej. Zabiegi polegały na wprowadzeniu przez nakłucie żyły udowej specjalnych zapinek umożliwiających połączenie płatków, co poprawia ich przyleganie i zwiększa szczelność zastawki. Metodę zwaną brzeg do brzegu (TEER – transcatheter edge-to-edge repair) wykonuje się na bijącym sercu pod kontrolą dwuwymiarowej i trójwymiarowej echokardiografii w czasie rzeczywistym (tzw. echonawigacja). Niestety, ze względu na niekorzystną anatomię nie wszystkie zastawki można skutecznie naprawić tą metodą. W przypadku zbyt dużego poszerzenia wymiarów zastawki i oddalenia od siebie jej płatków zastosowanie klipsów może nie przynieść spodziewanego efektu. Rozwiązaniem jest całkowita wymiana zastawki – wszczepienie protez zastawkowych bez konieczności przeprowadzania operacji kardiochirurgicznej.

Nowatorska procedura

Pierwsza tego typu zastawka została zarejestrowana w Europie pod koniec 2023 roku. Zbudowana jest z płatków wszytych w samorozprężalną ramkę, która jednocześnie stanowi element mocujący zastawkę w sercu. Przed wszczepieniem całość zamocowana jest na sterowalnym systemie doprowadzającym, który umożliwia przeprowadzenie zabiegu z dostępu przez żyłę udową. Procedura wykonywana jest głównie pod kontrolą echokardiografii trójwymiarowej w czasie rzeczywistym (echonawigacja).

Pierwsze zabiegi w Polsce

Jak informuje WUM, 24 i 25 marca br. zespół I Katedry i Kliniki Kardiologii przeprowadził pierwsze w Polsce zabiegi przezcewnikowej implantacji zastawki trójdzielnej z dostępu przez żyłę udową. Zespół operatorów: dr Adam Rdzanek, prof. Janusz Kochman i prof. Zenon Huczek wszczepił zastawki trzem chorym. Echonawigację w czasie zabiegów prowadził dr hab. Piotr Scisło.

Chorych przygotował i procedurę wspierał zespół: dr Ewa Pędzich, dr Izabela Krysińska, prof. Agnieszka Kapłon-Cieślicka, dr Ewa Ostrowska, dr Adam Piasecki, prof. Mariusz Tomaniak, a także pielęgniarki i technicy: Katarzyna Pałyska, Monika Cyran, Agnieszka Popławska, Olga Chylińska oraz cały zespół Kliniki, której kierownikiem jest prof. Marcin Grabowski.

Procedury przebiegły bez powikłań i u wszystkich trojga chorych doprowadziły do eliminacji niedomykalności trójdzielnej.