Temat numeru

Postępowanie u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego niekwalifikujących się do operacji

dr hab. n. med. Beata Jabłońska

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego, Wydział Nauk Medycznych w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Beata Jabłońska

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego,

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ul. Medyków 14, 40-752 Katowice

e-mail: bjablonska@poczta.onet.pl

  • Obraz kliniczny i rozpoznanie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego
  • Sposoby oceny ryzyka operacyjnego oraz predykcji powikłań pooperacyjnych u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego
  • Niechirurgiczne metody leczenia ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego u pacjentów obciążonych wysokim ryzykiem związanym z operacją – podsumowanie wytycznych z Tokio z 2018 roku

Kamica pęcherzyka żółciowego jest jedną z najczęściej występujących w populacji chorób układu pokarmowego. Szacuje się, że średnia ogólna częstość występowania kamicy żółciowej wynosi 10-15%. U 20-40% osób z kamicą żółciową pojawiają się powikłania (z częstością 1-3% rocznie). Jednym z nich jest ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego (OZPŻ) będące pierwszą manifestacją choroby u 10-15% pacjentów1,2. Niemniej kamica pęcherzyka żółciowego jest najczęstszą (90-95% przypadków OZPŻ), ale nie jedyną, przyczyną OZPŻ. U 5-10% osób z OZPŻ stwierdza się bezkamicze OZPŻ definiowane jako ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego bez obecności złogów, typowe dla pacjentów w ciężkim stanie ogólnym2. Obecnie złotym standardem leczenia OZPŻ jest cholecystektomia, która jest możliwa do wykonania u większości pacjentów. Jednakże cholecystektomia jako inwazyjny sposób leczenia – zabieg chirurgiczny w trybie pilnym – wymaga znieczulenia ogólnego, dlatego nie wszyscy chorzy kwalifikują się do tego sposobu postępowania ze względu na stan ogólny1. Dotyczy to głównie osób w podeszłym wieku z tzw. zespołem kruchości oraz licznymi chorobami towarzyszącymi, u których ryzyko okołooperacyjne jest istotnie wyższe niż w populacji ogólnej (tzw. pacjenci wysokiego ryzyka). W 2017 roku World Society of Emergency Surgery oraz Italian Society of Geriatric Surgery uznały chorych w podeszłym wieku za pacjentów obciążonych bardzo wysokim ryzykiem związanym z operacją1. OZPZ wiąże się jednak z dużym ryzykiem wystąpienia powikłań septycznych z uogólnioną żółciopochodną sepsą z niewydolnością wielonarządową. Dlatego też pacjenci wysokiego ryzyka niekwalifikujący się do operacji bezwzględnie wymagają innego, mniej inwazyjnego sposobu leczenia. Nieinwazyjne i małoinwazyjne postępowanie w OZPŻ obejmuje leczenie zachowawcze z antybiotykoterapią oraz różne sposoby dekompresji pęcherzyka żółciowego (drenaż przezskórny i drenaż endoskopowy pęcherzyka żółciowego)1.

Celem niniejszego opracowania jest omówienie aktualnych zasad postępowania u pacjentów z OZPŻ niekwalifikujących się do operacji. Aby dokładnie zgłębić ten problem, wcześniej przedstawiono definicję, kryteria diagnostyczne i stopnie ciężkości OZPŻ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Definicja, kryteria diagnostyczne i stopnie ciężkości OZPŻ według klasyfikacji z Tokio

Definicja, kryteria diagnostyczne oraz stopnie ciężkości OZPŻ zostały po raz pierwszy opracowane w Tokio w 2007 roku3, a następnie zaktualizowane w latach 20134 i 20185. Powyższe [...]

Metody oceny ryzyka operacyjnego oraz pacjenci wysokiego ryzyka według klasyfikacji z Tokio

Autorzy konsensusu z Tokio zaproponowali indeks chorób współistniejących Charlson (CCI – Charlson comorbidity index) (tab. 3) oraz klasyfikację stanu funkcjonalnego według American [...]

Ogólne wytyczne dotyczące niechirurgicznego leczenia OZPŻ u pacjentów niekwalifikujących się do zabiegu operacyjnego

U pacjentów z OZPŻ należy zastosować antybiotykoterapię, z wyjątkiem osób z łagodną postacią OZPŻ (klasa zaleceń A). Pacjenci z łagodnym przebiegiem choroby, niewielkim bólem brzucha i łagodnymi [...]

Ryzyko nawrotu OZPŻ po niechirurgicznym drenażu pęcherzyka żółciowego, odroczona cholecystektomia, odroczona cholecystolitotomia z zaoszczędzeniem pęcherzyka żółciowego

Przezskórny przezwątrobowy drenaż pęcherzyka żółciowego pod kontrolą USG jako preferowany sposób dekompresji pęcherzyka żółciowego u pacjentów wysokiego ryzyka z OZPŻ jest bardzo skuteczny [...]

Podsumowanie

Leczenie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego u pacjentów niekwalifikujących się do operacji stanowi duże wyzwanie i powinno być kwestią interdyscyplinarną. Ze względu na fakt, [...]
Do góry