Leczenie ran zakażonych oraz zagrożonych infekcją
Jakie mamy możliwości?
lek. Krzysztof Kowalik
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski
- Metody pielęgnacji i leczenia ran zakażonych oraz o wysokim ryzyku infekcji na podstawie przeglądu piśmiennictwa, wytycznych Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran oraz własnych doświadczeń autorów
- Metody leczenia ran przewlekłych
- Zastosowanie sulfatiazolu srebra w terapii ran – preparatu, który przyspiesza proces gojenia ran oraz chroni uszkodzoną tkankę przed zakażeniem
Leczenie ran zakażonych stanowi duży problem w codziennej praktyce lekarskiej. Często rozpoznanie zaczynającej się infekcji w ranie jest trudne nawet dla doświadczonego lekarza. Objawami sugerującymi zakażenie w ranie w początkowym stadium są: zwiększony wysięk, nieprzyjemny zapach, duża ilość tkanki martwiczej, powłoka fibrynowa lub brak postępów w procesie gojenia1.
Za najważniejszy czynnik etiologiczny zakażenia ran uznaje się bakterie. W ranach przewlekłych, które szczególnie są narażone na infekcję, w posiewach hodowane są liczne bakterie zarówno tlenowe, jak i beztlenowe. Wśród bakterii tlenowych najczęściej izolowane są: Staphylococcus aureus, gronkowce koagulazo-ujemne, paciorkowce β-hemolizujące, Enterococcus sp. (E. faecalis, E. faecium), Escherichia coli, Klebsiella sp., Pseudomonas aeruginosa. Do hodowanych w ranach bakterii beztlenowych należą natomiast m.in.: Peptostreptococcus sp., Clostridioides sp., Bacteroides sp. czy Prevotella sp. Nierzadko w ranach izolowane są również grzyby z rodzaju Candida2. Ze względu na różnorodność drobnoustrojów hodowanych z ran kluczowe znaczenie ma diagnostyka mikrobiologiczna. Według danych z piśmiennictwa aż w 93% posiewów udaje się zidentyfikować czynnik etiologiczny zakażenia rany3; często izolowane są średnio dwa gatunki bakterii. Do diagnostyki zakażeń, których czynnika etiologicznego nie udaje się zidentyfikować w tradycyjnych posiewach mikrobiologicznych, mogą służyć badania molekularne (np. sekwencjonowanie 16S rDNA)4. Ze względu na duże koszty i trudniejszą dostępność nie są one zbyt często stosowane.
Wyhodowanie odpowiednich drobnoustrojów na pożywkach mikrobiologicznych często wymaga czasu. Dlatego w rekomendacjach podano, że niezależnie od etiologii zakażenia w ranie należy zastosować leczenie empiryczne5. Po otrzymaniu wyniku zaleca się wdr...
Podział ran
Ze względu na czas trwania wyróżnia się rany:
- ostre
- przewlekłe.
Rana ostra to uszkodzenie skóry lub tkanki, które powstaje w wyniku nagłego urazu, takiego jak: skaleczenie, przecięcie, otarcie, oparzenie czy interwencja chirurgiczna. Naturalny proces gojenia rany ostrej zazwyczaj przebiega w 3 fazach, takich jak:
