Temat numeru

Leczenie chirurgiczne zaawansowanego raka żołądka

prof. dr hab. n. med. Wojciech Polkowski

Klinika Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 w Lublinie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Wojciech Polkowski

Klinika Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 w Lublinie

ul. Radziwiłłowska 13, 20-080 Lublin

e-mail: wojciech.polkowski@uml.edu.pl

  • Rola laparoskopii diagnostycznej w planowaniu strategii leczenia raka żołądka
  • Wybór rodzaju gastrektomii (dystalna, całkowita, proksymalna) w zależności od lokalizacji guza
  • Wyzwania związane z rekonstrukcją przewodu pokarmowego po gastrektomii
  • Chemioterapia okołooperacyjna standardem leczenia skojarzonego chorych na zaawansowanego raka żołądka

Rak żołądka został uznany przez World Health Organization (WHO) za zagrożenie dla zdrowia publicznego. Jest piątym pod względem częstości występowania nowotworem na świecie i czwartą najczęstszą przyczyną zgonów1. Zapadalność na raka żołądka jest 2-krotnie wyższa wśród mężczyzn niż u kobiet. W kilku krajach azjatyckich jest to najczęściej diagnozowany nowotwór i główna przyczyna zgonów z powodu raka u mężczyzn. Wskaźniki zachorowalności są najwyższe w Azji Wschodniej i Europie Wschodniej2. Na Zachodzie obserwuje się rosnącą zapadalność na ten nowotwór w młodszych populacjach (w wieku 25-39 lat)3. W Polsce w 2020 roku na raka żołądka zachorowało 3008 mężczyzn oraz 1908 kobiet4.

Chirurgia stanowi podstawę leczenia zaawansowanego raka żołądka. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wraz z pojawieniem się chirurgii laparoskopowej i robotycznej leczenie operacyjne ewoluowało. Debata dotycząca zakresu limfadenektomii została rozstrzygnięta akceptacją jej zakresu D2. Natomiast sposób rekonstrukcji po resekcji żołądka nadal pozostaje przedmiotem badań i nie ma jednej preferowanej metody odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Patrząc w przyszłość, dostosowanie leczenia do podtypów genetycznych i molekularnych jeszcze bardziej ukierunkuje nasze podejście do chirurgii będącej wciąż najważniejszym składnikiem postępowania wielodyscyplinarnego, który pozwala na wyleczenie.

Chirurg bierze udział w kolejnych etapach procesu diagnostyczno-leczniczego obejmującego: określenie stopnia zaawansowania nowotworu, leczenie chirurgiczne i łagodzenie dolegliwości.

Określenie stopnia zaawansowania choroby

Oceny stopnia zaawansowania choroby dokonuje się za pomocą tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej, jamy brzusznej i miednicy. Jeśli w TK nie widać przerzutów, w celu określenia kategorii N (węzły chłonne) można wykonać endoskopową ultrasonografię (EUS – endoscopic ultrasound) lub rezonans magnetyczny (MR) jamy brzusznej.

Laparoskopia diagnostyczna (staging laparoscopy) może być przydatna w wykrywaniu niewidocznych radiologicznie przerzutów, szczególnie otrzewnowych, u pacjentów z guzami cT3 i/lub cN+ w obrazowaniu przedoperacyjnym5. U chorych, u których planuje si...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Lokalizacja guzów żołądka

Leczenie chirurgiczne raka żołądka dostosowane jest do lokalizacji ogniska pierwotnego w obrębie:

Kryteria nieresekcyjności

W przypadkach o znacznym zaawansowaniu miejscowym (cT4) i regionalnym (cN3) nie należy podejmować decyzji o resekcji z zamiarem wyleczenia, szczególnie w takich przypadkach, jak:

Guzy nadające się do resekcji (resekcyjne)

Chorzy z guzami T1a (rak śródśluzówkowy) lub T1b ograniczonymi do błony (pod)śluzowej mogą być kandydatami do leczenia endoskopowego – endoskopowej resekcji błony [...]

Chemioterapia dootrzewnowa

Paliatywna chemioterapia systemowa jest standardem opieki nad chorymi na raka żołądka z przerzutami do otrzewnej, ale jej skuteczność jest utrudniona przez nieoptymalne [...]

Procedury paliatywne

Paliatywne resekcje żołądka powinny być zarezerwowane dla pacjentów z nieuleczalną chorobą (cT4N3M0/1) w celu łagodzenia objawów zagrażających życiu (np. niedrożności lub niekontrolowanego krwawienia). [...]

Rekonstrukcja przewodu pokarmowego po gastrektomii

Odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego po wycięciu całości lub części żołądka musi obecnie uwzględniać ryzyko powikłań pooperacyjnych i jakość życia chorych bez uszczerbku [...]

Leczenie w zespole wielodyscyplinarnym

Leczenie chirurgiczne raka żołądka jest zazwyczaj częścią skojarzonego podejścia terapeutycznego i powinno być prowadzone w ramach zespołu wielodyscyplinarnego (MDT – multidisciplinary team). Zespół [...]

Podsumowanie

Leczenie chirurgiczne zaawansowanego raka żołądka jest elementem postępowania skojarzonego i powinno być prowadzone w zespole wielodyscyplinarnym. Laparoskopia diagnostyczna jest standardem ostatecznego ustalenia stopnia [...]
Do góry