Niedrożność żyły krezkowej górnej – przegląd piśmiennictwa

lek. Anna Gruszczyńska1

lek. Krzysztof Kowalik2

prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski2

1Zakład Medycyny Sądowej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Kierownik: prof. dr hab. n. med. Mirosław Parafiniuk

2Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Kierownik: prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski

Adres do korespondencji:

lek. Krzysztof Kowalik

Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej,

Pomorski Uniwersytet Medyczny

ul. Piotra Skargi 9-11, 70-965 Szczecin

e-mail: krzysztof.kowalik.uro@gmail.com

  • Etiologia i obraz kliniczny niedrożności żyły krezkowej górnej
  • Omówienie stosowanych metod leczenia zakrzepicy żył krezkowych
  • Przegląd opisów przypadków pacjentów z niedrożnością żyły krezkowej górnej na podstawie piśmiennictwa z lat 2007-2023

Niedrożność żyły krezkowej górnej (SMV – superior mesenteric vein) jest rzadko rozpoznawaną chorobą. Najczęstszą jej przyczyną jest zakrzepica występująca u pacjentów z obecnymi czynnikami ryzyka1. Wyróżnia się dwie postaci zakrzepicy SMV: ostrą i przewlekłą. Zakrzepica SMV polega na powstawaniu skrzepliny w świetle naczynia, które może zostać przez nią całkowicie lub częściowo zamknięte. Ogranicza lub uniemożliwia to powrót krwi z jelit, co może powodować niedokrwienie jelita. Czynniki predysponujące do powstawania zakrzepicy żylnej opisał w 1856 roku Rudolf Virchow. Do triady Virchowa należą: uraz ściany naczynia krwionośnego, nadmierna krzepliwość krwi oraz zaburzenia przepływu krwi przez naczynie2. Inną rzadką przyczyną niedrożności SMV może być pozostawiona po operacji wolna zszywka, która spowoduje niedrożność jelit.

Anatomia

Żyła krezkowa górna stanowi największy dopływ żyły wrotnej. Przebiega między blaszkami krezki jelita cienkiego, skąd w dalszej części przechodzi do przodu od prawego moczowodu oraz żyły głównej dolnej. Następnie przebiega do przodu od dolnej części dwunastnicy i wchodzi pod trzustkę. Łączy się z żyłą śledzionową, tworząc żyłę wrotną. SMV ma liczne dopływy boczne, wśród których wymienia się m.in.: żyły jelita czczego i krętego, żyłę krętniczo-okrężniczą, żyłę okrężniczą prawą i środkową, żyłę żołądkowo-sieciową prawą, żyłę trzustkowo-dwunastniczą dolną oraz żyły trzustkowe3.

Epidemiologia

Zakrzepica żył krezkowych występuje z częstością 2,7 na 100 000 osób4. U 5-15% chorych na zakrzepicę żył krezkowych może ona doprowadzić do niedokrwienia krezki5. Zakrzepica częściej występuje w żyle krezkowej górnej niż w dolnej6. Ostra zakrzepica SMV stwierdzana jest u osób w wieku 45-60 lat, częściej u mężczyzn niż u kobiet. Przewlekła postać, która charakteryzuje się rozwojem krążenia obocznego, stanowi 20-40% wszystkich przypadków zakrzepicy żył krezkowych5. Pięcioletnie przeżycie chorych z zakrzepicą żył krezkowych wynosi około 80%. Do głównych przyczyn zgonów w tej grupie chorych zalicza się: nowotwór złośliwy, sepsę, krwotok z żylaków, zdekompensowaną chorobę wątroby oraz chorobę niedokrwienną jelit5.

Etiologia

Zakrzepica SMV może być pierwotna lub wtórna. Udoskonalenie metod diagnostycznych pozwoliło na zwiększenie wykrywania czynników, które są odpowiedzialne za powstawanie zakrzepicy wtórnej. Przyczyniło się to do zmniejszenia rozpoznawalności zakrzep...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Objawy

Ostra niedrożność SMV objawia się najczęściej bólem brzucha zlokalizowanym w śródbrzuszu lub nadbrzuszu, utrzymującym się przez 7-10 dni, który występuje u blisko 95% [...]

Diagnostyka

W celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania wykonuje się TK ze środkiem kontrastującym. Badanie to pozwala nie tylko na potwierdzenie zakrzepicy żył krezkowych, lecz [...]

Leczenie

Wybór metody leczenia zależy m.in. od: wyniku badania obrazowego, stanu ogólnego pacjenta, odpowiedzi na wdrożoną terapię, dostępności określonych opcji terapeutycznych. Pierwszymi [...]

Rokowanie

Leczenie zakrzepicy żył krezkowych daje lepsze rezultaty niż w przypadku zakrzepicy tętnic. W 2004 roku śmiertelność z powodu zakrzepicy żylnej wynosiła 44%, a tętniczej 66-89%55. [...]

Podsumowanie

Niespecyficzne objawy oraz niedostateczna świadomość wśród lekarzy na temat zakrzepicy żyły krezkowej górnej przyczyniają się do opóźnienia diagnostyki, co z kolei przekłada [...]
Do góry