Niedrożność żyły krezkowej górnej – przegląd piśmiennictwa
lek. Anna Gruszczyńska1
lek. Krzysztof Kowalik2
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski2
- Etiologia i obraz kliniczny niedrożności żyły krezkowej górnej
- Omówienie stosowanych metod leczenia zakrzepicy żył krezkowych
- Przegląd opisów przypadków pacjentów z niedrożnością żyły krezkowej górnej na podstawie piśmiennictwa z lat 2007-2023
Niedrożność żyły krezkowej górnej (SMV – superior mesenteric vein) jest rzadko rozpoznawaną chorobą. Najczęstszą jej przyczyną jest zakrzepica występująca u pacjentów z obecnymi czynnikami ryzyka1. Wyróżnia się dwie postaci zakrzepicy SMV: ostrą i przewlekłą. Zakrzepica SMV polega na powstawaniu skrzepliny w świetle naczynia, które może zostać przez nią całkowicie lub częściowo zamknięte. Ogranicza lub uniemożliwia to powrót krwi z jelit, co może powodować niedokrwienie jelita. Czynniki predysponujące do powstawania zakrzepicy żylnej opisał w 1856 roku Rudolf Virchow. Do triady Virchowa należą: uraz ściany naczynia krwionośnego, nadmierna krzepliwość krwi oraz zaburzenia przepływu krwi przez naczynie2. Inną rzadką przyczyną niedrożności SMV może być pozostawiona po operacji wolna zszywka, która spowoduje niedrożność jelit.
Anatomia
Żyła krezkowa górna stanowi największy dopływ żyły wrotnej. Przebiega między blaszkami krezki jelita cienkiego, skąd w dalszej części przechodzi do przodu od prawego moczowodu oraz żyły głównej dolnej. Następnie przebiega do przodu od dolnej części dwunastnicy i wchodzi pod trzustkę. Łączy się z żyłą śledzionową, tworząc żyłę wrotną. SMV ma liczne dopływy boczne, wśród których wymienia się m.in.: żyły jelita czczego i krętego, żyłę krętniczo-okrężniczą, żyłę okrężniczą prawą i środkową, żyłę żołądkowo-sieciową prawą, żyłę trzustkowo-dwunastniczą dolną oraz żyły trzustkowe3.
Epidemiologia
Zakrzepica żył krezkowych występuje z częstością 2,7 na 100 000 osób4. U 5-15% chorych na zakrzepicę żył krezkowych może ona doprowadzić do niedokrwienia krezki5. Zakrzepica częściej występuje w żyle krezkowej górnej niż w dolnej6. Ostra zakrzepica SMV stwierdzana jest u osób w wieku 45-60 lat, częściej u mężczyzn niż u kobiet. Przewlekła postać, która charakteryzuje się rozwojem krążenia obocznego, stanowi 20-40% wszystkich przypadków zakrzepicy żył krezkowych5. Pięcioletnie przeżycie chorych z zakrzepicą żył krezkowych wynosi około 80%. Do głównych przyczyn zgonów w tej grupie chorych zalicza się: nowotwór złośliwy, sepsę, krwotok z żylaków, zdekompensowaną chorobę wątroby oraz chorobę niedokrwienną jelit5.
Etiologia
Zakrzepica SMV może być pierwotna lub wtórna. Udoskonalenie metod diagnostycznych pozwoliło na zwiększenie wykrywania czynników, które są odpowiedzialne za powstawanie zakrzepicy wtórnej. Przyczyniło się to do zmniejszenia rozpoznawalności zakrzep...
