Zastosowanie elektroporacji u pacjentów z nowotworami trzustki

dr hab. n. med. Stanisław Hać, prof. GUMed

Klinika Chirurgii Onkologicznej, Transplantacyjnej i Ogólnej, Gdański Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Stanisław Hać, prof. GUMed

Klinika Chirurgii Onkologicznej, Transplantacyjnej i Ogólnej,

Gdański Uniwersytet Medyczny

ul. Mariana Smoluchowskiego 17, 80-214 Gdańsk

e-mail: sthac@gumed.edu.pl

  • Wykorzystanie zjawiska nieodwracalnej elektroporacji w leczeniu nieoperacyjnych guzów trzustki – skuteczność, bezpieczeństwo, wskazania oraz przeciwwskazania
  • Immunomodulacyjny potencjał nieodwracalnej elektroporacji
  • Miejsce nieodwracalnej elektroporacji w schemacie leczenia raka trzustki

Nieodwracalna elektroporacja (IRE – irreversible electroporation) jest nowoczesną, niecieplną metodą ablacji miejscowej guzów litych za pomocą prądu o wysokim napięciu 1500-3000 V i mocy około 50 A, podawanego w bardzo krótkich impulsach 70-100 µs.

Ze względu na swoją specyfikę fizyczną IRE znalazła zastosowanie w leczeniu raka trzustki. Jest traktowana jako element postępowania terapeutycznego bez potencjału leczenia radykalnego. Tworzy to przestrzeń do użycia IRE jako metody zmniejszającej stopień zaawansowania miejscowego guza trzustki i umożliwiającej przeprowadzenie radykalnej operacji resekcyjnej. Może także pełnić funkcję uzupełniającą w chirurgii raka trzustki, umożliwiając ablację marginesów guza w przypadkach granicznie resekcyjnych zmian. Dodatkowo IRE wykazuje potencjał immunomodulacyjny, co może zwiększać skuteczność terapii immunologicznych.

Wyniki leczenia raka trzustki i częstość rozpoznawania miejscowo zaawansowanego stadium choroby wpłynęły na wprowadzenie IRE do badań. Od początku lat 2000 pojawia się coraz więcej doniesień na temat zastosowania i skuteczności IRE u chorych na ten nowotwór. Mimo obiecujących wyników IRE nadal pozostaje procedurą eksperymentalną i jest stosowana głównie w ramach badań klinicznych. Konieczne jest przeprowadzenie randomizowanych badań, aby jednoznacznie określić skuteczność i optymalne zastosowanie tej metody w leczeniu raka trzustki.

Metody ablacyjne w leczeniu onkologicznym

Nieodwracalna elektroporacja (synonim: NanoKnife) jest nietermiczną metodą ablacji tkanek. Ablacja oznacza miejscowe zniszczenie tkanek polegające na wywołaniu ich martwicy. Obecnie stosowane techniki ablacyjne to:

  • ablacja falą wysokiej częstotliwości (RFA – radiofrequency ablation)
  • krioablacja
  • ablacja mikrofalowa
  • ablacja skoncentrowaną wiązką fali ultradźwiękowej o wysokiej intensywności (HIFU – high-intensity focused ultrasound)1.

Ablacja termiczna

Techniki ablacji termicznej są od dawna stosowane do niszczenia wybranych guzów zlokalizowanych w wątrobie, płucach, nerkach czy prostacie. Powodują zniszczenie wszystkich tkanek i struktur kolagenowych w obszarze objętym ich działaniem. Ponadto s...

Ablacja termiczna jest metodą leczenia guzów nowotworowych o określonych lokalizacjach, a jej korzyści, ograniczenia i wskazania do jej stosowania są bogato udokumentowane w piśmiennictwie.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zastosowanie IRE w leczeniu raka trzustki

Specyfika ablacji za pomocą IRE zwróciła uwagę świata naukowego w stronę wykorzystania tej techniki w leczeniu raka trzustki. Rozpoznanie tego nowotworu w stadium miejscowego [...]

Dostępność IRE w Polsce i na świecie

W różnych systemach opieki zdrowotnej IRE jest różnie wykorzystywana. Przykładowo w Stanach Zjednoczonych, które są pionierem w klinicznym zastosowaniu IRE w leczeniu LAPC, metoda ta [...]

Skuteczność i bezpieczeństwo IRE

W badaniach klinicznych wykazano, że IRE jest bezpieczną i wykonalną procedurą. W 2020 roku opublikowane zostały wyniki wieloośrodkowego, prospektywnego badania II fazy oceniającego skuteczność [...]

Immunomodulacyjny potencjał IRE

Rak trzustki pozostaje jednym z najbardziej immunosupresyjnych nowotworów. Charakteryzuje się skąpym naciekiem limfocytarnym, silnie włóknistym zrębem (desmoplazja) i obecnością immunosupresyjnych komórek środowiska guza, [...]

Podsumowanie

Nieodwracalna elektroporacja nie tylko niszczy lokalnie tkankę nowotworową, lecz także inicjuje i moduluje odpowiedź immunologiczną, co może uczynić ją kluczowym elementem leczenia [...]
Do góry