Farmakoterapia

Leczenie biologiczne łuszczycy zwyczajnej

Prof. dr hab. med. Romuald Maleszka 1, lek. med. Paweł Traczewski 1, prof. dr hab. med. Mariola Marchlewicz 2

Katedra i Klinika Chorób Skórnych i Wenerycznych, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie 1

Zakład Dermatologii Estetycznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie 2

Adres do korespondencji: prof. dr hab. med. Mariola Marchlewicz, Zakład Dermatologii Estetycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Al. Powstańców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin, tel. 91 466 16 51, mariola.marchlewicz@pum.edu.pl

Wprowadzenie do użytku klinicznego leków biologicznych przyniosło przełom w terapii łuszczycy zwyczajnej. Nowe preparaty, znajdujące się obecnie w fazie badań klinicznych, mogą oznaczać dalszy postęp

Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą o podłożu genetycznym i immunologicznym. Na jej rozwój mogą mieć wpływ czynniki infekcyjne, hormonalne, urazy i stres. Występuje na całym świecie z częstością ok. 1-5 proc., zależnie od grupy etnicznej (najpowszechniejsza jest wśród osób rasy białej, a np. w Chinach dotyka tylko 0,3 proc. populacji). Kobiety i mężczyźni są narażeni w tym samym stopniu. Łuszczyca zwyczajna (plackowata) stanowi 80-90 proc. wszystkich przypadków łuszczycy. Blaszki łuszczycowe, typowo o czerwonym bądź różowym zabarwieniu i pokryte białymi lub srebrzystymi łuskami, mogą mieć średnicę od jednego do kilkunastu centymetrów (fot. 1, 2, 3, 4). Średnio u 50 proc. pacjentów występują zmiany w obrębie paznokci (fot. 5, 6, 7).[1] Łuszczyca znacząco obniża jakość życia, prowadząc do upośledzenia funkcji psychospołecznych. Ponadto u pacjentów, szczególnie z ciężkimi postaciami choroby, obserwuje się częstsze występowanie schorzeń ogólnoustrojowych, m.in. chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy i zespołu metabolicznego.[2]

W leczeniu łagodnych postaci choroby wykorzystywane są przede wszystkim preparaty miejscowe – glikokortykosteroidy, ditranol, kalcypotriol, środki keratolityczne. W terapii ciężkiej łuszczycy zwyczajnej od dziesięcioleci stosuje się leki immunosupresyjne, fototerapię, pochodne witaminy A i dodatkowo środki miejscowe. Wadą fototerapii UVB i UVA oraz skuteczniejszej fotochemoterapii (PUVA) jest zwiększenie ryzyka rozwoju raka kolczystokomórkowego i czerniaka, a także przyspieszenie fotostarzenia skóry. Metotreksat jest teratogenny, a długotrwałe leczenie immunosupresyjne za jego pomocą wiąże się z ryzykiem hepatotoksyczności i supresji szpiku. Cyklosporyna może upośledzać funkcję nerek i wywoływać nadciśnienie tętnicze. Terapia doustnym retinoidem acytretyną ma działanie teratogenne, może wywoływać hiperlipidemię i w większości przypadków powoduje suchość skóry i błon śluzowych. Działania niepożądane tradycyjnych terapii, obok niesatysfakcjonującej u części pacjentów skuteczności, uzasadniały poszukiwanie nowych efektywnych, a jednocześnie bezpiecznych i dobrze tolerowanych leków systemowych.[3]

Dzięki lepszemu poznaniu immunologicznych podstaw łuszczycy plackowatej w ostatnim dziesięcioleciu do terapii wdrożono leki biologiczne. Obecnie stosowane są w Polsce inhibitory cytokiny TNF-α (adalimumab, infliksymab, etanercept), a także IL-17 i...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Inhibitory TNF-α

W patogenezie łuszczycy kluczową rolę odgrywają cytokiny prozapalne (TNF-α, IFN-α, IFN-γ, IL-1b i IL-6) uwalniane przez skórne komórki prezentujące antygen, limfocyty [...]

Bezpieczeństwo terapii inhibitorami TNF-α

W badaniach klinicznych nad adalimumabem, etanerceptem, infliksymabem i golimumabem częstość objawów niepożądanych w grupach pacjentów leczonych biologicznie była zbliżona do placebo [...]

Inhibitory interleukin 12 i 23

Interleukina 12 jest najważniejszą cytokiną odpowiedzialną za aktywację i różnicowanie limfocytów Th1 do limfocytów Th1 CD4, których zaburzoną aktywność uważano za [...]

Nowe leki biologiczne w terapii łuszczycy zwyczajnej

Aktualnie znajdujące się w fazie badań klinicznych przeciwciała monoklonalne są inhibitorami szlaku sygnałowego IL-23. Briakinumab blokuje podjednostkę p40 IL-12 i IL-23, [...]

Podsumowanie

Lepsze poznanie molekularnych podstaw patogenezy łuszczycy zwyczajnej pozwoliło na poszerzenie wachlarza środków terapeutycznych o leki biologiczne. Ich mechanizm działania jest ukierunkowany [...]
Do góry