Od diabetologa dla dermatologów
Skórne objawy chorób metabolicznych
Dr n. med. Jan Ruxer
Cukrzyca, hiperlipoproteinemia oraz dna moczanowa – zmiany na skórze mogą być ich sygnałem ostrzegawczym lub też alarmowym
Obraz może być wieloznaczny, a objawy osobniczo zmienne, jak w kalejdoskopie. Choroby te manifestują się najczęściej wieloma objawami, które zaalarmować mogą lekarzy różnych specjalności. Nierzadkim przypadkiem jest wstępne rozpoznanie cukrzycy przez ginekologów czy okulistów w toku rutynowego badania lekarskiego. Podobnie bywa w gabinetach chirurgicznych, stomatologicznych czy dermatologicznych.
Kiedy należy podejrzewać chorobę metaboliczną w gabinecie dermatologicznym? To oczywiście będzie zależało od jednostki chorobowej.
CUKRZYCA
Choroby skóry u pacjentów z cukrzycą są niejednokrotnie źródłem ich poważnych cierpień, z drugiej strony powodem sporego zakłopotania lekarzy niebędących dermatologami. Część tych problemów wynika ze zmiany struktury skóry, część bezpośrednio z powodu hiperglikemii, inne z powodu dodatkowych schorzeń wikłających cukrzycę.
Jeśli będziemy pamiętać, że skóra osoby chorującej na cukrzycę jest niedożywiona, to naturalne jest, że cechować się będzie nadmierną suchością i wynikającym z przesuszenia naskórka złuszczaniem. Te tendencje, związane często z upośledzeniem wydzielania potu, będą obecne niezależnie od temperatury i wilgotności otoczenia czy promieniowania ultrafioletowego i nie tylko zwiększą podatność na skaleczenia, spowodują upośledzone gojenie się ran, ale także mogą doprowadzić do uporczywego świądu. Ten ostatni objaw będzie także towarzyszył objawom uczuleniowym, np. na leki przeciwcukrzycowe, czy zakażeniom skóry, stając się często problemem kompetencyjnym poszczególnych specjalności lekarskich.
Powszechnie jednak przyjęto, że głównym problemem dermatologicznym u chorego na cukrzycę są infekcje skórne. Do szczególnie częstych należą zakażenia bakteryjne i grzybicze z całą ich symptomatologią.
Wśród tych problemów uwagę powinny zwrócić czyraki, a zwłaszcza czyraczność i czyraki gromadne, które jak lampka ostrzegawcza winny zaniepokoić lekarza i skutkować skierowaniem chorego na pomiar glikemii. Schorzenia te niegdyś nagminnie prowadziły do zgorzeli. Dotyczyła ona najczęściej stóp, zwłaszcza palców. Jej widoczne objawy manifestowały się w postaci szerzącego się gwałtownie, czerwonofioletowego zabarwienia skóry, z rąbkiem zapalnym i zazwyczaj niewielką bolesnością. Te słabo zaznaczone objawy czuciowe związane były przeważnie z objęciem procesem neuropatycznym nerwów czuciowych kończyn. W dzisiejszych czasach dzięki dobrodziejstwu antybiotyków takie zejście procesu chorobowego jest rzadkością.
