Dermatolog podczas codziennej pracy w gabinecie spotyka się z różnymi sytuacjami, które mogą być przyczyną stresu. Czasami pojawiają się przypadki, kiedy udzielenie świadczenia nie jest możliwe bądź jest niezgodne z sumieniem lekarza. Przyczyną stresu mogą być także trudni pacjenci, którzy zachowują się w sposób niewłaściwy w stosunku do lekarza bądź są wręcz agresywni. Czy dermatolog może odmówić leczenia w takich przypadkach?

Przyrzeczenie lekarskie a odmowa leczenia

Istotą zawodu każdego lekarza jest służba życiu i zdrowiu człowieka, do czego lekarz zobowiązuje się, składając przyrzeczenie przed rozpoczęciem wykonywania zawodu. Uprawnieniu chorego do uzyskania świadczenia zdrowotnego, które wynika z Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, odpowiada obowiązek lekarza udzielania pomocy lekarskiej. Ma ono charakter zarówno etyczny, jak i prawny. Jednak prawo pacjenta nie jest absolutne – przepisy ograniczają obowiązek lekarza do udzielenia natychmiastowej pomocy wyłącznie do przypadków niecierpiących zwłoki (art. 30 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). W pozostałych przypadkach lekarz zobowiązany jest do udzielania świadczeń zdrowotnych na podstawie umowy z NFZ lub podmiotem leczniczym bądź na podstawie umowy zawartej z samym pacjentem. Niezależnie od niej, lekarz ma prawo nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, co wynika z art. 38 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. W sytuacji, gdy lekarz chce odmówić leczenia zgodnie z prawem, powinien w pierwszej kolejności upewnić się, czy nie zachodzi nagły przypadek. Gdy pacjent znajduje się w stanie zagrożenia życia lub zdrowia, odmowa jego leczenia jest niedopuszczalna, nawet gdy lekarz ma do czynienia z pacjentem w stanie upojenia alkoholowego czy pacjentem, który nie przestrzega higieny osobistej. W przypadku zaś, gdy nie jest to nagły przypadek, lekarz może odmówić leczenia np. gdy pacjent jest zaniedbany, nietrzeźwy bądź nieposłuszny. Niemniej należy pamiętać, iż wykonywanie zawodu lekarza jest swoistą służbą społeczną, w związku z czym lekarz powinien okazywać pacjentom wyrozumiałość, mimo iż czasami bywa to trudne. Do trudnych przypadków zaliczyć należy także pacjentów cierpiących na zaburzenia psychiczne, którzy coraz częściej zgłaszają się do dermatologów (np. zespół Ekboma czy trichotillomania). W takim przypadku zasadne jest delikatne wytłumaczenie pacjentowi, iż powinien udać się do innego lekarza, szczególnie zajmującego się schorzeniami z zakresu psychodermatologii.