BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Dermatoskopia dla niedermatoskopistów
Wykwity łagodne w dermatoskopii: znamiona melanocytowe
Dr n. med. Agata Bulińska
Podstawowym celem dermatoskopii jest potwierdzenie lub wykluczenie diagnozy czerniaka złośliwego. Znamiona melanocytowe oraz czerniaki – łagodne i złośliwe nowotwory powstające z melanocytów – wchodzą w skład grupy wykwitów określanych mianem melanocytowych. Wszystkie pozostałe wykwity skórne są klasyfikowane jako niemelanocytowe. Tę klasyfikację stosuje się w odniesieniu do zarówno barwnikowych, jak i bezbarwnikowych postaci wykwitów skórnych. W artykule przedstawimy zmodyfikowaną klasyfikację znamion melanocytowych wg Bernarda Ackermana[1] (ryc. 1).
Oprócz zebrania wywiadu i oceny klinicznej w badaniu dermatoskopowym najlepszym sposobem postawienia diagnozy jest stopniowy opis – najpierw wzorca, potem koloru, a na końcu wzoru. Towarzyszy temu proces poznawczy.
Wzorzec + kolor + wzór = diagnoza
W zmodyfikowanej analizie wzorca autorzy metody geometrycznej, w miejsce powszechnie stosowanych, niepoprawnie zdefiniowanych metaforycznych opisów, wprowadzili logiczny, poprawnie zdefiniowany i ustrukturyzowany system. Posłuży on jako baza, która pozwoli czytelnikowi zdobyć gruntowną wiedzę z zakresu dermatoskopii.[2]
Znamiona melanocytowe
Znamię melanocytowe jest łagodną proliferacją melanocytów – może być albo wrodzoną malformacją (hamartoma – guz o charakterze nowotworowym, będący zaburzeniem rozwojowym), albo nabytą neoplazją, w której liczba melanocytów nie tylko wzrosła, ale są one (przynajmniej częściowo) ułożone w gniazda, pasma lub sznury (struny). Zwiększona liczba melanocytów (melanocytowa hiperplazja) bez formacji gniazd, pasm albo sznurów (strun) nie wystarczy, by uznać dany wykwit za znamię. Poza tym zwiększoną liczbę melanocytów można dostrzec także w niemelanocytowych wykwitach, takich jak słoneczne plamy soczewicowate. Jednak w tym wypadku gniazda nigdy nie powstaną.[1-3]
Znamię łączące, złożone i skórne (śródskórne) (junctional, compound and dermal nevus)
Terminy te odnoszą się tylko do lokalizacji melanocytów, nie mówią natomiast nic o rodzaju znamienia. Jeśli gniazda melanocytowe znajdują się wyłącznie w naskórku, zmianę nazywa się znamieniem łączącym (junctional nevus). Jeśli zaś występują w naskórku i skórze właściwej, to określa się je jako znamię złożone (compound nevus). Znamiona, w których melanocyty znajdują się wyłącznie w skórze właściwej, to znamiona skórne/śródskórne (dermal/intradermal nevus). Można mówić o łączącym znamieniu Clarka lub złożonym znamieniu Clarka, a także rozróżniać łączące znamię Spitz i skórne znamię Spitz, jednak same terminy „łączący”, „złożony” lub „skórny” bez dalszego określenia typu znamienia są tak niekonkretne jak pojęcie plama soczewicowata (lentigo).[1]
