Praktyka kliniczna
Miejscowa antybiotykoterapia w leczeniu trądziku zwyczajnego
Lek. Bartosz Ptak
Dr hab. med. Aleksandra Batycka-Baran
Trądzik zwyczajny (acne vulgaris) jest jednym z najczęstszych schorzeń skóry, które dotyczy ponad 80 proc. osób w wieku dojrzewania oraz młodych dorosłych. Szczyt zapadalności na trądzik szacuje się na 14.-17. r.ż. u kobiet i 16.-19. r.ż. u mężczyzn. W ostatnim czasie zaobserwowano tendencję do zwiększania się częstości trądziku u dzieci przed okresem dojrzewania oraz u osób po 25. r.ż. Proces chorobowy dotyczy jednostki włosowo-łojowej, a patogeneza trądziku jest złożona i obejmuje cztery główne aspekty, tj. zaburzenia rogowacenia ujść jednostek włosowo-łojowych, zwiększoną produkcję łoju, kolonizację gruczołów łojowych przez Propionibacterium acnes (P. acnes) oraz nieprawidłową odpowiedź immunologiczną, prowadzącą do rozwoju stanu zapalnego. W ostatnich latach podkreśla się główną rolę nieprawidłowej reakcji zapalnej w rozwoju zmian trądzikowych. U pacjentów z trądzikiem stwierdzono nadekspresję ponad 200 genów, w tym genów kodujących metaloproteinazy macierzy 1 i 4, cytokiny prozapalne (m.in. interleukinę 1ß i 6), granzym B i receptory żetonowe (toll-like receptors – TLRs).
Trądzik zwyczajny, w zależności od nasilenia, charakteryzuje się występowaniem zaskórników oraz zmian zapalnych, tj. grudek, krost lub cyst, mogących ustępować z pozostawieniem blizn i przebarwień. Zmiany skórne najczęściej zlokalizowane są na twarzy, rzadziej na plecach, klatce piersiowej lub w innej lokalizacji.[1] W większości przypadków trądzik ma łagodny lub umiarkowany przebieg, często dobrze reagujący na terapię miejscową. U ok. 15 proc. chorych przebieg jest ciężki i może się wiązać z występowaniem późnych powikłań, takich jak blizny i przebarwienia. Trądzik zwyczajny ma znaczący wpływ na sferę emocjonalną i może wyraźnie obniżać jakość życia pacjentów. Występuje głównie w populacji osób młodych, dla których wygląd wiąże się niejednokrotnie z akceptacją środowiska rówieśniczego, co wskazuje na konieczność odpowiednio wyważonej relacji lekarza z pacjentem i indywidualizacji leczenia.[1-4]
Rola Propionibacterium acnes
P. acnes jest beztlenową, Gram-dodatnią bakterią, która kolonizuje jednostkę włosowo-łojową.[5] P. acnes występują na skórze większości populacji, a ich ilość zwiększa się w okresie dojrzewania i jest wprost proporcjonalna do produkcji łoju.[3] P....
Leczenie
Przebieg trądziku zwyczajnego jest zwykle wieloletni, dlatego choroba wymaga przewlekłej terapii. Z uwagi na występowanie niewidocznych makroskopowo mikrozaskórników stanowiących podłoże dla powstawania innych zmian trądzikowych, leczenia wymaga c...
