Artykuł
Zmiany skórne w chorobach hematologicznych
prof. dr hab. n. med. Joanna Maj
- Omówienie pierwszych objawów skórnych towarzyszących chorobom hematologicznym
- Opis zmian swoistych i nieswoistych w przebiegu białaczek
- Nakładanie się objawów zespołu Sweeta z objawami piodermii zgorzelinowej u pacjentów z chorobami hematologicznymi
- Wpływ chemioterapeutyków na zmiany skórne
W przebiegu chorób limfoproliferacyjnych często obserwujemy liczne zmiany skórne, począwszy od drobnych wybroczyn i zmian plamiczych (małopłytkowość, zaburzenia krzepnięcia z koagulopatiami, zaburzenia funkcji płytek), bąbli pokrzywkowych, przeczosów i spoistych grudek do nacieków i zmian guzowatych (białaczki). Dermatologom znane są też zespoły lub schorzenia, przy rozpoznaniu których powinno się wykluczyć współistnienie chorób hematologicznych1,2.
Pierwsze, najczęstsze objawy skórne chorób hematologicznych
Większość zmian skórnych towarzyszących chorobom hematologicznym ma charakter nieswoisty2,3.
Objawy wymienione poniżej mogą także występować w związku z innymi schorzeniami narządowymi.
Pierwszymi skórnymi objawami choroby hematologicznej często są:
• nawracające infekcje drożdżakowe i grzybicze skóry i błon śluzowych
• nawrotowa opryszczka, niereagująca na leczenie
• rozsiany półpasiec o charakterze krwotocznym i zgorzelinowym (ryc. 1A i 1B) przekraczający linię środkową ciała
• świąd skóry oraz związane z nim objawy świerzbiączki (ryc. 2A i 2B), czyli liczne grudki z nadżerkami, przeczosy.
Świąd w przebiegu chorób hematologicznych
Przewlekły świąd i wtórne do niego zmiany skórne mogą być jedynym objawem ziarnicy złośliwej, czyli choroby Hodgkina. Świąd jest również częstym objawem chłoniaków nieziarniczych, białaczek, niedokrwistości z niedoboru żelaza, mastocytozy układowej, zespołu hipereozynofilowego, zespołu mielodysplastycznego. Uporczywy i uogólniony świąd jest także często pierwszym objawem chłoniaków T komórkowych pierwotnie skórnych, zwłaszcza ziarniniaka grzybiastego. Zdarza się, że świąd wyprzedza o wiele lat manifestację kliniczną choroby, a występuje u blisko 90% pacjentów. Ocenia się, że świąd dotyczy ok. 30% chorych na ziarnicę złośliwą oraz 5% z różnymi odmianami białaczek. Patogeneza świądu w wyżej wymienionych jednostkach chorobowych jest nieznana. Być może komórki nowotworowe uwalniają do krążenia potencjalne mediatory świądu. Coraz częściej sugeruje się w patomechanizmie udział interleukiny 6 lub interleukiny 314,5.
Objawy skórne w czerwienicy prawdziwej
Zmiany skórne w czerwienicy prawdziwej wynikają z nadprodukcji krwinek czerwonych, płytek krwi oraz leukocytów, a co za tym idzie – są wynikiem nadmiernej lepkości krwi, zakrzepicy, niewydolności żylnej i tętniczej. Główne dolegliwości, które zgła...
