Badania diagnostyczne w dermatologii

Metody oceny mikrokrążenia skórnego

lek. Jowita Sroka-Tomaszewska
dr hab. n. med. Magdalena Trzeciak, prof. GUMed

Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

lek. Jowita Sroka-Tomaszewska

Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii

Gdański Uniwersytet Medyczny

ul. M. Smoluchowskiego 17

80-214 Gdańsk

e-mail: jsroka@uck.gda.pl

  • Budowa i funkcje mikrokrążenia
  • Wykorzystanie oceny mikrokrążenia skórnego w medycynie
  • Opis stosowanych współcześnie metod diagnostycznych

Mikrokrążenie jest częścią układu sercowo-naczyniowego, obejmującą naczynia o średnicy poniżej 200 lub 150 μm. Jego stan może obrazować skutki regionalnych i ogólnoustrojowych procesów zapalnych już na wczesnym etapie, istotnie szybciej niż zauważalne są objawy kliniczne tych zaburzeń. Ocena mikrokrążenia pozwala wykryć patologię, usprawnić diagnostykę, wdrożyć profilaktykę. Wśród jej zalet wymienia się łatwą dostępność, nieskomplikowane metody pomiarów czy możliwość ich powtórzenia. Istnieje wiele nieinwazyjnych metod badania skóry, które umożliwiają wizualizację mikronaczyń i przepływu krwi.

Budowa i czynność mikrokrążenia

Mikrokrążenie to sieć naczyń krwionośnych i naczyń limfatycznych o średnicy mniejszej niż 200 lub 150 μm. Należą do nich tętniczki, metaarteriole, zwieracze przedwłośniczkowe, kapilary (naczynia włosowate), żyłki, zespolenia tętniczo-żylne, które łącząc się szeregowo i równolegle, tworzą jednostki mikrokrążenia. W jego skład wchodzi ok. 99% naczyń krwionośnych, pośredniczących strukturalnie i funkcjonalnie między tętniczymi i żylnymi częściami układu sercowo-naczyniowego. Mikrokrążenie służy do wymiany składników odżywczych i metabolitów między krwią a tkankami, regulacji temperatury poszczególnych narządów ciała, ochrony przed znacznymi wahaniami ciś­nienia hydrostatycznego w sieci naczyń włosowatych, zmniejszenia obwodowego oporu naczyniowego oraz regulacji systemowego ciśnienia krwi. Tętnice biorą udział głównie w regulacji przepływu krwi i perfuzji tkanek, podczas gdy naczynia włosowate są miejscem wymiany tlenu i składników odżywczych1-4.

Mikrokrążenie skórne składa się z 2 splotów naczyniowych: powierzchownego na głębokości 400-500 μm i głębokiego, zlokalizowanego 1,9 mm pod powierzchnią skóry. Układ naczyniowy skóry składa się z naczyń włosowatych (kapilar), przedwłosowatych (prekapilar) oraz naczyń żylnych i tętniczych. Drobne naczynia, zwłaszcza żylne splotu podbrodawkowego, odgrywają rolę w procesach zapalnych. W otoczeniu przydatków – mieszków włosowych i gruczołów potowych – naczynia krwionośne tworzą oddzielne sploty5-7.

Unaczynienie skórne może być zmienione zarówno pod wpływem specyficznych schorzeń dermatologicznych, jak i patologii ogólnoustrojowych. Dotyczy to stanów ostrych, takich jak wstrząsy, zaburzenia krzepnięcia i aktywacja układu odpornościowego, oraz...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Metody oceny mikrokrążenia

Łożysko naczyniowe skóry, ze względu na dostępność i reprezentatywność, jest coraz chętniej badane zarówno pod kątem swoistych jednostek chorobowych, jak i zmian systemowych. [...]

Podsumowanie

Dzięki łatwej dostępności mikrokrążenia skórnego powstaje wiele metod umożliwiających jego ocenę. Obecnie większość z nich jest jednak wykorzystywana w analizach naukowych do zgłębiania [...]

Do góry