Infekcje przenoszone drogą płciową (STI – sexually transmitted infections) są wywoływane przez ponad 30 patogenów. W literaturze wskazuje się, że część z tych zakażeń jest przenoszona wyłącznie przez kontakty seksualne, dla pozostałych zaś jest to jedna z możliwych dróg transmisji, często nie najważniejsza. Okolica narządów płciowych może być miejscem szczególnie narażonym na zakażenia w związku z obecnością czynników sprzyjających, takich jak podwyższona temperatura, zwiększona wilgotność, występowanie niewielkich urazów, m.in. związanych z noszeniem zbyt ciasnej, źle dobranej bielizny. Dodatkowo istotnymi czynnikami są choroby współistniejące, takie jak cukrzyca, otyłość, obniżona odporność, długotrwała antybiotykoterapia, ciąża. Mimo wspomnianej dużej liczby patogenów związanych z STI (tab. 1) znaczenie epidemiologiczne ma osiem z nich – powodują one infekcje wyleczalne (kiła, rzeżączka, rzęsistkowica, chlamydioza) lub niewyleczalne (HPV, HBV, HIV, HSV)¹.

W artykule zebrano najważniejsze dane dotyczące epidemiologii STI, a także źródeł zakażeń oraz metod leczenia wybranych chorób z tego zakresu.

Epidemiologia

Każdego dnia dochodzi do ponad 1 mln zakażeń przenoszonych drogą płciową. W 2020 r. WHO (World Health Organization) odnotowała 374 mln nowych zachorowań wśród osób w wieku 15-49 lat na jedną z czterech chorób przenoszonych drogą płciową: chlamydiozę (129 mln), rzeżączkę (82 mln), kiłę (7 mln) i rzęsistkowicę (156 mln). Według statystyk z 2016 r. na świecie żyło ok. 500 mln osób z opryszczką narządów płciowych, a ok. 300 mln kobiet było zakażonych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – human papillomavirus), stanowiącego główną przyczynę raka szyjki macicy, który każdego roku powoduje ponad 300 tys. zgonów. Szacuje się, że na całym świecie z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B żyje ponad 250 mln ludzi².

Według danych epidemiologicznych WHO zakażonych ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus) do końca 2023 r. było blisko 40 mln osób, z czego 65% mieszkało w Afryce; ponad 40 mln osób zmarło z powodu chorób związanych z zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS – acquired immunodeficiency syndrome). Tylko w 2023 r. zanotowano 1,3 mln nowych zakażeń HIV oraz 630 tys. zgonów w wyniku chorób współistniejących z AIDS³.

Według danych Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny – Państwowego Instytu­tu Badawczego (NIZP PZH-PIB) liczba nowych zakażeń w dwóch podobnych czasowo okresach 01.01...